________________
४७६
नवार्थको दोषः, शब्दाकुलं यथा-शवति तथाविधकोलाहलमध्ये यमा-गुरपि न शणोति इत्येवंविधालोचने शब्दाकुलं नाम दोप-बहन गुरुगनान् प्रति आलोचने बहुजनं. नामदोपः, अव्यक्तस्याऽप्रवुद्धस्याऽग्रे-आलोचनेऽपय नामदोपः, तद्दोपसे विनो गुरोग्रे आलोचने तत्सेवीनामदोपो भवति, इत्येवं दा दोपविजित द्वयाश्रयं व्याश्रयं वाऽऽलोचनं भवति । तथा च कश्चिदतीचार प्रसाशन मात्रेणव दुरी भवति, यथा-श्रुतोपदिष्ट व्यापारानुष्ठायीसंयतः शिप्यो मोक्षार्थ प्रयतमानोऽवल्यानु. ष्टेयेषु प्रत्युपेक्षण-समाजन-वैयावृत्त्यस्त्राध्याच-तपश्चरणाऽऽहारविहार-मुनि.
(७) जब कोलाहल हो रहा हो तब अपने दोपको प्रकाशित करना, जिसले गुरु भी ठीक तरह लसुन लो, यह शब्दाकुल नामक दोप है।
- (८) एक ही अपराध की अनेकों के सामने आलोचना करना बहुजन नामक दोष है।
(९) जो अव्यक्त हो अर्थात् प्रायश्चित्तशास्त्र का ज्ञाता न हो ऐसे के समक्ष आलोचन करना अव्यका लोप है।
(१०) जिल दोष की आलोचना करना है, उसी दोष का सेवन करने वाले साधु के सामने उन दोर की आलोचना करना तत्सेवी नामक दोप है।
इस प्रकार आलोचन दल दोपों से रहिल धाश्रम अश्रधा ज्याश्रय होता है। जैसे-फिती अतिचार को प्रकाशित करने मानले शुद्धि हो जाती है। यथा-जो लाधु शास्त्रविहित आचार का परिपालन करता है, मोक्ष के लिए प्रयत्नशील है, अवश्य करने योग्य प्रतिलेखन, मान, वैया કે-જેવો દેષ એને લાગે છે તે જ મને પણ લાગ્યો છેઆ રીતે પ્ર૭ (ગુપ્ત) રૂપથી દોષને જાહેર કરવું એ છત નામક દેષ છે.
(૭) જ્યારે શોરબકોર થઈ રહ્યો હોય ત્યારે પોતાના દેષને પ્રકાશિત કરવા, જેને ગુરૂ પણ સારી પેઠે સાંભળી ન શકે, આ શબ્દાકુલ નામક દેષ છે.
(૮) એક જ અપરાધની અનેકની સામે આલેચના કરવી બહુજન નામક દેષ છે.
(” જે અવ્યક્ત હોય અથતું પ્રાયશ્ચિત્ત શાસ્ત્રનો જે જ્ઞાતા નથી એવાની સામે આલોચના કરવી અવ્યકત દેષ છે.
(૧૦) જે દેશની આલોચના કરવાની હોય તે જ દોષનું સેવન કરનાર સાધુની સમક્ષ તે દોષની આલોચના કરવી તત્સવી નામક દોષ છે,
આ રીતે આલોચન દશ દેથી રહિત હયાશ્રય અથવા શ્વાશ્રય હોય છે જેમ કે કઈ અતિચારને જાહેર કરવા માત્રથી શુદ્ધિ થઈ જાય છે યથાજે સાધુ શાસ્ત્રવિહિત આચારનું પરિપાલન કરે છે, મોક્ષને માટે પ્રયત્ન શીલ છે, અવશ્ય કરવા યોગ્ય પડિલેહન, પ્રમાજન, વૈયાવૃત્ય, સ્વાધ્યાય,
