________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.७ सू. ६९ वाह्यतपसोर्भेदनिरूपणम्
७५५
च क्रियते २ भिक्षार्थं चरणं - भिक्षाचर्या. लाचाऽष्टविधमोचरात्र रुतैषणातदन्याभिग्रहरूपा भवति, इयं वृत्तिपरिसंख्यानमिति नाम्नापि मसिद्धेति ३ इन्द्रियमदनिग्रहार्थं क्षीर-दधिघृतादि प्रणीतपानवोजनस्य परिवर्जनम्, 'वीर दहि सपिमाई' इत्युत्तराध्ययनोहेनाऽऽदिशन्देत्र विक्क - कटु कषायादिरसानामपि ग्रहणं बोध्यम् रसपरित्याग इन्द्रियदर्पनिग्रह निद्रादिजयस्वाध्यायसिद्धयादि. निमित्तं दुग्धादि पौष्टिकरलपरित्यागचतुर्थ तप उच्यते ४ शुभपरिणामजनक - मोक्ष सुखसम्पादक- वीरासनोत्कुदुकानासनविधानादिरूपः कायशः तपः स्वाध्याय आदि की सिद्धि के लिए किया जाता है।
भिक्षा के लिए विचरण करना भिक्षापर्या है । यह प्रकार के गोचराग्र, सात एषणा तथा अन्य अभियह रूप है । इसका दूसरा नाम 'वृत्तिपरिसंक्षेप' भी प्रसिद्ध है ।
इन्द्रियों के उन्माद का तथा निद्रा आदि का विग्रह करने के लिए दूध, दही, घृत आदि पौष्टिक आहार पानी का स्थान करना रसपरित्याग तप है । 'खीर - दहि-सपिमाई' उत्तराध्ययन में यहां जो 'आदि शब्द का प्रयोग किया है, उससे तिक्त, वहु और कषाय आदि रखों का भी ग्रहण कर लेना चाहिए । इन्द्रियों की प्रबलता को दबाने के लिए, निद्राविजय के लिए तथा स्वाध्याय आदि की सिद्धि के लिए दूध आदि पौष्टिक रसों का स्थान करना रसपरित्याग नाम का चौथानप है । शुभ परिणामों को उत्पन्न करने के लिए और मोक्षसुख को प्राप्त માટે કરવામાં આવે છે.
ભિક્ષા માટે વિચરણ કરવુ' ભિક્ષાચર્યાં છે. આ આઠ પ્રકારના ગેચરાગ્ર, સાત એષણા તથા અન્ય અભિગ્રહ રૂપ છે આાનુ મંજું નામ વૃત્તિિ संक्षेप' पण छे.
:
ઇન્દ્રિયેાના ઉન્માદનુ' તથા નિદ્રા આદિના નિઝ્ડ કરવા માટે દૂધ, દહીં, ઘી આદિ પૌષ્ટિક આહાર-પાણીના, ત્યાગ કરવા રસપરિત્યાગ તપ છે. 'खीर दही खनिमाई' उत्तराध्ययनभां भहीं' ने 'आदि' शब्द प्रयोग કરવામાં આવ્યે છે તેનાથી તીખા, કડવા અને કસાયેલા વગેરે રસેતુ' પણ ગ્રહણુ કરી લેવુ' જોઈ એ. ઇન્દ્રિચાની પ્રબળતાને દબાવવા કાજે, નિદ્રાવિજયને માટે તા સ્વાધ્યાય આદિની સિદ્ધિ માટે દૂધ વગેરે પૌષ્ટિક સેના ત્યાગ કરવા રસપરિત્યાગ નામક ચેાથું તપ છે.
શુભ પરિણામેાને ઉત્પન્ન કરવા માટે અને મેાક્ષસુખને પ્રાપ્ત કરવા
