________________
तत्त्वार्थमा सम्मति-द्वितीयस्याऽणुव्रतस्य सहसाभ्याख्यानादि पश्चाविचारान् प्रतिपादयितु माह-'बीयत अणुव्वयस्स सहसम्मक्खाणाइया पंच अइयारा' इति । द्वितीयस्याऽणुव्रवस्य सहसायाख्यानादिकाः पञ्चातिचारा:-स्थूलमृपावादविरतिवक्षणस्य द्वितीयाणुव्रतस्य सहपाल्याख्यानादिकाः पञ्चातिचारा भवन्ति, आदिशब्देनरहस्यास्यान-स्वदारमन्त्रभेद-भूपेोपदेश- कूटलेखकरणानां ग्रहणं भवति । तत्रसहसा राख्यानम् - अटित्यावेशवशाद्विचारमकृत्वा-कस्यचिदुपरि मिथ्यादोषारोएणम्, यथा-'त्वं चौर:- इयं डाकिनी' इत्यादिरूपकम्-१ रहस्याभ्याख्यानम्रहसि-एकान्वे भवं रहस्यं तस्मिन्नभ्याख्यान-मिथ्याभियोगो रहस्याभ्याख्यानम् -२ स्त्रदारमन्त्रभेदः-स्वस्य दारा: पत्नीस्वदारास्तेपो मन्त्रो विसम्मभापणं तस्य भेदः परस्मै कयनम् ३ मृषोपदेशः-तृषा-मिथ्यात्वस्य य उपदेशः ऐहिकामुष्मिका. भ्याख्यान आदि पांच अतिचारों की प्ररूपणा करते हैं-स्थूलमृयावाद विरमण नामक दूभरे अणुवन के सहसाभ्याख्यान आदि पांच अतिचार होते हैं । 'आदि' शब्द ले रहस्याभ्याख्यान, स्वदारमंत्र भेद, मृषोपदेश
और कूटलेख करण नामक अतिचारों को ग्रहण करना चाहिए। ___आवेश के वशीभूत होकर विचार किये बिना ही झटपट किसी के उपर मिथ्यादोषारोपण कर देना सहसाभ्याख्यान कहा लाता है, जैले-तू चोर है, यह डाकिनी है, इत्यादि । रहसू अर्थात एकान्त में जो हो वह रहस्य कहलाता है। उसमें मिया अभियोग करला रहस्यावाख्यान है । अपनी पत्नी ने विश्वास करके जो कहा हो उसे दूसरे पर प्रार कर देना स्वदारमंत्र भेद है। मिथ्या उपदेश પ્રરૂપણ કરવામાં આવ્યું, હવે બીજા અણુવ્રતના સહસાભ્યાખ્યાન આદિ પાંચ અતિચારેની પ્રરૂપણ કરીએ છીએ
સ્થળમૃષાર વિરમણ નામક બીજા અણુવ્રતના સહસાવ્યાખ્ય ન આદિ પાંચ અતિચાર હોય છે “આદિ શબ્દથી રહય લ્યાખ્યાન, સ્વદારમંત્રભેદ, મ્રપદેશ અને ફૂટપકરણ નામના અવિચારોનું ગ્રહણ કરવું જોઈએ.
આવેશને વશીભૂત થઈને વગર વિચાર કર્યો જ એકદમ કેઈની ઉપર મિાટે વારે પણ કરી નાખવું સહસ જ્યાખ્ય ન કહેવાય છે જેમ કે- તું ચેર છે, આ ડાકણ છે વગેરે રહસ્ અર્થાત્ એકાન્તમાં જે થાય તે રહસ્ય કહેવાય છે તેમાં મિથ્યા અભિગ કરે રહસ્યાભ્યાખ્યાન છે. પિતાની પત્નીએ વિશ્વાસ રાખીને જે કહ્યું હોય તે અન્ય ૫સે જાહેર કરી દેવું વદારમંત્રભેદ કહેવાય છે મિસ્યાઉપદેશ આપે મૃપદેશ છે અર્થાત્ આ લેક
