Page Text
________________
नए४ राय धनपतसिंघ बहाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा.
(दीपिका.) कानि पुनस्तानि अष्टौ इत्याह । कतराणि तानि अष्टौ सूदमाणि। यानि दयाधिकारित्वस्य अनावचयात् पृत् संयतः । अनेन दयाधिकारिण एवं विधेषु प्रयत्नविधिमाह । स हि अवश्यं तऽपकारकाण्यपकारकाणि च पृचति त त्रैव नावप्रतिबन्धादिति । अमूनि च तानि अनन्तरवक्ष्यमाणानि याचदीत विचक्षण इत्यनेनापि एतदेवाह । मर्यादावर्तिना तज्ज्ञेन तत्प्ररूपणा कार्या । एवं हि श्रोतुः तपादेयबु. किनवति । अन्यथा तु विपर्यय इति ॥ १४ ॥
(टीका.) आह। कयराणि तिसूत्रम् । कतराण्यष्टौ सूदमाणि, यानि दयाधिकारित्वानावजयात् पृछेत्संयतः । अनेन दयाधिकारिण एव एवं विधेषु यत्नमाह । सह्यवश्यं तमुपकारकाण्यपकारकाणि च पृष्ठति। तत्रैव नावप्रतिबन्धादिति । अमूनि तानि अनन्तरं वदयमाणानि मेधावी आचदीत विचदण इत्यनेनाप्येतदेवाह । मर्यादावर्तिना तज्ज्ञेन तत्प्ररूपणा कार्या। एवं हि श्रोतुस्तत्रोपादेयबुद्धिर्भवत्यन्यथा विपर्ययः। सूत्रार्थः१४
सिणेदं पुप्फसुहुमं च, पाणुत्तिंगं तदेव य ॥
पणगं बीप्रदरिअं च, अंडसुहुमं च अहमं ॥१५॥ (अवचूरिः) स्नेहसूदममवश्यायहिममिहिकाकरकहरतनुरूपम् । पुष्पसूक्ष्मं वटो मुम्बराणां पुष्पाणि । तानि तानि सूक्ष्माणि इति नालदयन्ते । प्राणसूममनुफरि कुंथुः। स हि चलन्नेव विनाव्यते न स्थितः। सूक्ष्मत्वात् । उत्तिंगसूदमं कीटिकानगरम्। तत्र कीटिकाः सूक्ष्मत्वादन्येऽपि च स्युः। पनकसूदमं पञ्चवर्णा फुझिजूंकाष्ठादिषु । बीजसूक्ष्मं शाल्या दिसूमबीजस्य मुखमूले कणिका । या लोके तुषमुखमुच्यते । नहीति प्रसिद्धिः।हरितसूदमं नवोत्पन्नं पृथिवीसमानमेव । अएकसूदमं चाष्टममिति । मक्षिकाकीटिकाग्रहोलिकाब्राह्मणीकृकलासाधएकम् । अत्राह परः। षड्जीवनिकाध्ययने विस्तरेण महाचारकथायां संदेपेण षट्रजीवनिकायरदा उक्ता। साधुना किंपुनरुक्तेत्युच्यते। चारित्रं च षड्जीवनिकायरवातोऽत्रापि तत्प्रख्यापनार्थ पुनरुक्तेऽपि न दोषः ॥१५॥
(अर्थ.) हवे ते आठ सूक्ष्मजीवरूप वस्तु नामनिर्देश वडे कहे .. सिणेह इत्यादि सूत्र. १ (सिणेह के०) स्नेहसूदमम् एटले स्नेह सूदम ते धूअर, हिम, क रा विगेरे. २ (पुप्फसुहुमं के०) पुष्पसूदमम् एटले पुष्पसूक्ष्म ते वड, उंबर इत्यादिकनां फूला के जे तर्ण अने सूक्ष्म होवायी देखाता नथी ते, ३ (पाण के०)प्राणा एटले प्राणि सूक्ष्म ते चालता जणातो अने बेग न जणातो एवो कुंथु नामक . जीव, ४ ( उत्तिंगं के) उत्तिंगं एटले जेमां कीडियो अने बीजा पण जीव होय
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |