________________
चूळसीलवण्णना
( अ० नि० २.६.६३) हि वृत्तं । धारणादिभूता एव च चेतना ठानन्ति । ठान -सद्दो पच्चेकं योजेतब्बो द्वन्दपदतो सुय्यमानत्ता ।
(१.१.१०-१०)
उच्चाति उच्चसद्देन अकारन्तेन समानत्थं आकारन्तं एकं सद्दन्तरं अच्चुग्गतवाचकन्ति आह " पमाणातिक्कन्त "न्ति । सेति एत्थाति सयनं, मञ्चादि । समणसारुप्परहितत्ता, गहट्ठेहि च सम्मत्ता अकप्पियपच्चत्थरणं " महासयन "न्ति इधाधिप्पेतन्ति दस्सेतुं
" अकप्पियत्थरण "न्ति वृत्तं । निसीदनं पनेत्थ सयनेनेव सहितन्ति दट्ठब्बं । यस्मा पन आधारे परिक्खित्ते तदाधारकिरियापि पटिक्खित्ताव होति, तस्मा “उच्चासयनमहासयना” इच्चेव वृत्तं । अत्थतो पन तदुपभोगभूतनिसज्जानिपज्जनेहि विरति दस्सिताति वेदितब्बं । अथ वा "उच्चासयनमहासयना "ति एस निद्देसो एकसेसनयेन यथा "नामरूपपच्चया सळायतन "न्ति (म० नि० ३.१२६; सं० नि० १.२.१; उदा० १) एतस्मिम्पि विकप्पे आसनपुब्बकत्ता सयनकिरियाय सयनग्गहणेनेव आसनम्पि गहितन्ति वेदितब्बं । किरियावाचकआसनसयनसद्दलोपतो उत्तरपदलोपनिद्देसोतिपि विनयटीकायं (विमति टी० २.१०६) वृत्तं ।
जातमेव रूपमस्स न विप्पकारन्ति जातरूपं, सत्थुवण्णं । रञ्जीयति सेतवण्णताय, रञ्जन्ति वा एत्थ सत्ताति रजतं यथा “नेसं पदक्कन्त "न्ति । " चत्तारो वीहयो गुञ्जा, द्वे गुञ्जा मासको भवेति वुत्तलक्खणेन वीसतिमासको नीलकहापणी वा दुद्रदामकादिको वा तंतंदेसवोहारानुरूपं कतो कहापणो । लोहादीहि कतो लोहमासकादिको । ये वोहारं गच्छन्तीति परियादानवचनं । वोहारन्ति च कयविक्कयवसेन सब्बोहारं । अञ्जेहि गाहापने, उपनिक्खित्तसादियने च पटिग्गहणत्थो लब्भतीति आह "न उग्गण्हापेति न उपनिक्खित्तं सादियतीति । अथ वा तिविधं पटिग्गहणं कायेन वाचाय मनसा । तत्थ कायेन पटिग्गहणं उग्गहणं । वाचाय पटिग्गहणं उग्गहापनं । मनसा पटिग्गहणं सादियनं । तिविधम्पेतं पटिग्गहणं सामञ्ञनिद्देसेन, एकसेसनयेन वा गहेत्वा पटिग्गहणाति तन्ति आह ‘“नेव नं उग्गण्हाती' तिआदि । एस नयो आमकधञ्ञपटिग्गहणाति आदीसुपि ।
३०७
नीवारादिउपधञ्ञस्स सालियादिमूलधञ्ञन्तोगधत्ता “सत्तविधस्सापीति वृत्तं । सट्ठिदिनपरिपाको सुकधञ्ञविसेसो सालि नाम सलीयते सीलाघतेति कत्वा । दब्बगुणपकासे
पन -
Jain Education International
307
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
