SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 429
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूत्रस्थान -म० २७.. पुराण धान्यमें विशेषता | शुकधान्यंशमीधान्यंसमातीतं प्रशस्यते । पुराणं प्रायशो रुक्षप्रायेणाभिनवगुरु ॥ ३०९ ॥ शूकधान्य और शमीधान्य एकवके पुराने होनेसे हितकारी होते हैं । पुराने धान्य प्रायः रूक्ष होते हैं और नवीन धान्य भारी होते हैं ॥ ३०१ ॥ यद्यदागच्छतिक्षिप्रंत चलघुतरं स्मृतम् ॥ ३०२ ॥ जो धान्य शीघ्र परिपाकको प्राप्त होते हैं वह उतने ही हलके होते हैं ॥ ३०२ ॥ निस्तुपंयुक्तिभृष्टन्तुसूप्यं लघुविपच्यते ॥ ३०३ ॥ तुषहित युक्तिपूर्वक भुनी हुई दाल लघुपाकी होती है ॥ ३०३ ॥ वर्जित मांस । (३७१) स्मृतंकेशातिमेध्यञ्चवृद्धंबालंविषैर्हतम् । अगोचरभृतं व्याडमृदितं मां समुत्सृजेत् ॥ ३०४ ॥ अपने आप मरा हुआ, कृश, सडावुता, वृद्ध, वाल, विष आदिसे मराहुआ, अपरोक्ष मराहुआ, व्याघ्र आदिका माराहुआ ऐसे जीवोंका मांस त्यागदेने योग्य 711 302 11 मांसरसका गुण | अतोऽन्यथाहितंमांसंबृंहणंत्र लवर्द्धनम् । प्रीणनः सर्वभूतानां हृद्योमांसरसः परम् ॥३०५॥ शुष्यतां व्याधियुक्तानां कृशानांक्षीणरेतसाम् ॥ वलवर्णार्थिनाञ्चैवरसंविद्याद्यथामृतम् ॥ ३०६ ॥ इनसे सिवाय प्रायः सम्पूर्ण जीवोंका मांस पुष्टिकारक और बलवर्द्धक होता है। मांसरस - सब मनुष्यों के लिये प्रीणन और हथ होता है तथा सुखेहुए शरीवालों को, अथवा शोषरोगवालोंको, कृश मनुष्योंको, क्षीणवीर्यवालोंको, वल वर्णकी इच्छावालोंको मांसरस अमृतके समान है ॥ ३०२ ॥ ३०६ ॥ सर्वरोगप्रशमनं यथास्वविहितंरसम् । विद्यात्स्वय्र्यंबलकरंवयोबुद्धीन्द्रियायुषाम् ॥ ३०७ ॥ व्यायामनित्याः स्त्रीनित्यामद्येनित्याश्चयेनराः । नित्यंमांसरसाहारानातुराः स्युर्नदुर्बलाः ३०८॥ मांसरस द्रव्यविशेषके संयोग से सिद्ध किया जानेपर संपूर्ण रोगों को नष्ट करता है तथा स्वरकारक, बलवर्द्धक, अवस्थास्थापक, बुद्धिवर्द्धक, इन्द्रियोंका बल तथा ל
SR No.009547
Book TitleCharaka Samhita
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRamprasad Vaidya
PublisherKhemraj Shrikrushnadas Shreshthi Mumbai
Publication Year1923
Total Pages939
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Medicine
File Size48 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy