________________
ਲੇਸ਼ਿਆ।
ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀਰਗਨਿਕਾਏ (ਦੀਰਗਨਿਕਾਏ 12 ਸਫ਼ਾ 1 20} ਵਿਚ ਇਕ ਪੂਰਨ ਕਸ਼ਯਪ ਨਾਉਂ ਦੇ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦਾ ਵਰਨਣ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਅਨੁਸਾਰ ਛੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ (ਅਤਰਨਿਕਾਰ 6/6/3 ਭਾਗ 3 ਸਫਾ 3593-94)
(1) ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਭਿਜਾਤੀ - ਬੁਰਾ ਕਰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਸਾਈ ਆਦਿ
(2) ਨੀਲਾਭਿਜਾਤੀ - ਬੁੱਧ ਭਿਕਸ਼ੂ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਕਰਮਵਾਦੀ, ਕ੍ਰਿਆਵਾਦੀ ਭਿਕਸ਼ੂ।
(3) ਲੋਹੀਤਾਭਿਜਾਤੀ - ਇਕ ਵਸਤਰ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ ਨਿਰਗਰੰਥ
(4) ਹਰਿਦਰਭਜਾਤੀ - ਸਫੈਦ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਨੰਗੇ ਭਿਕਸ਼ੂ
(5) ਸ਼ੁਕਲਾਭਿਜਾਤੀ - ਆਜਾਵਿਕ ਸਾਧੂ ਤੇ ਸਾਧਵੀਆਂ ਦਾ ਸੰਘ
(6) ਧਰਮਸ਼ੁਕਲਿਜਾਤੀ - ਆਜਾਵਿਕ ਆਚਾਰਿਆ - ਨੰਦ, ਵਸ਼, ਕ੍ਰਿਸ਼, ਸਾਂਕ੍ਰਿਤਯ ਮਸਖਰੀ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਆਦਿ ਦਾ ਵਰਗ।
ਮਹਾਭਾਰਤ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸਨਤਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦਾਨਵੇਦਰ ਵਰਿਤਰਹਾਥੁਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ “ਪਾਣੀ ਛੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਨ (1) ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ (2) ਧੂੰਏਂ ਵਰਗੇ (3) ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਰਮਿਆਨਾ ਹੈ (4) ਲਾਲ ਰੰਗ ਸੁੱਖਕਾਰੀ ਹੈ (5) ਹਰਦਰ (ਪੀਲਾ) ਰੰਗ ਸੁੱਖਕਾਰੀ ਹੈ। (6) ਸ਼ੁਕਲ ਰੰਗ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁੱਖਕਾਰੀ ਹੈ (ਮਹਾਭਾਰਤ ਸ਼ਾਤੀਪਰਵ 280/33)
ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਰੰਗ ਦੀ ਨੀਚ ਗਤੀ ਹੈ ਉਹ ਨਰਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੰਮਾਂ
411
