________________
ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
(9) ਮੋਕਸ਼ ਤੱਤਵ : ਬੰਧ ਤੇ ਬੰਧ ਕਾਰਨ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਚਿੰਬੜੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਮੁਕਤੀ ਹੈ। ਯੂਰਵਕਰਨਸੰਬਧੀ ਸੇਬ ਜਾਂ ਧਦਰਦੀਧਿਚ ਸਾਰੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਤੇ ਕਰਮਾ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਆਨੰਦ ਹੀ ਮੋਕਸ਼ ਹੈ। ਜਦ ਆਤਮਾ ਸੰਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਦ ਉਹ ਕਰਮਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਖਮ ਤੇ ਸਖ਼ਲ ਦੋਹਾਂ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਲੋਕ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਭਾਗ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਨੂੰ ਸਿਧ ਅਵਸਥਾ ਜਾਂ ਮੁਕਤ ਅਵਸਥਾ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹੀ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਅੱਗ ਵਿਚ ਜਲਿਆ ਬੀਜ ਖੇਤ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟਦਾ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਮਾਂ ਰੂਪੀ ਮੈਲ ਜਲ ਜਾਣ ਤੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਰੂਪੀ ਬੀਜ ਨਹੀਂ ਫੁੱਟਦੇ।
284 .
