________________
ਸੱਚਾ ਕੁਲ ਧਰਮੀ ਭੁੱਖਾ ਮਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰ ਲਵੇਗਾ ਪਰ ਪਾਪ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਅਲੋਕਿਕ : ਇਕ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚੈਲੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁਲ ਆਖਦੇ ਹਨ । ਇਕ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚੇਲਿਆ ਦਾ ਜੋ ਆਪਸੀ ਬੰਦਨ ਆਦਿ ਵਿਵਹਾਰ (ਸੰਬੰਧ) ਹੈ ! ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੜਨਾ, ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਸਾਂਝ, ਸਾਮੂਹਕ ਧਰਮ ਸਾਧਨਾ ਇਸ ਕੁਲ ਦੇ ਨਿਯਮ ਹਨ । ਇਹ ਕੁਲ ਸਾਧੂਆ ਦਾ ਹੈ । | 7, ਗਣਧਰਮ : ਅਨੇਕਾ ਕੱਲਾ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਗਣ ਆਖਦੇ ਹਨ । ਗੁਣ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦਾ ਗੋਣ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫਾਦਾਰ ਰਹਿਣਾ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ । ਇਹ ਧਰਮ ਵੀ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ ।
ਲੋਕਿਕ ਗੁਣ ਧਰਮ ਵਿਚ ਗਣ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਤੇ ਗਣ ਪ੍ਰਤਿ ਨਿਯਮ ਕਰਤੱਵ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ।
ਅਲੋਕਿਕ ਗਣ ਗਣਧਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਥਾਪਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਾਧੂਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਉਪਾਸਕ ਰਾਹੀਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਯੋਗ ਹੈ । ਸਾਧੂ ਦੇ ਗੁਣ ਦੇ 6 ਪਦਵੀ ਧਰ ਹਨ । 1] ਅਚਾਰੀਆ 2] ਉਪਾਧਿਆ 3] ਗਣੀ 4] ਗਣਾਵਛੇਦਕ 5] ਪ੍ਰ ਤਕ 6] ਸਥਰ ਪਿਛਲੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਅਚਾਰਿਆ, ਉਪਾਧਿਆ ਬਾਰੇ ਦਸ ਆਏ ਹਾਂ ਬਾਕੀ ਦੇ ਪਦਵੀਆਂ ਦੇ ਕਰਤੱਵ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ ।
1. ਗਣੀ : ਗਣ ਵਿਚ ਸਾਧੂ ਰਾਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਨਰਿਖਣ ਤੇ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਗਣ ਨੂੰ ਅਸ਼ੁਭ ਕ੍ਰਿਆ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ ।
4. ਗਣਾਵਛੇਦਕ : ਸਾਧੂ ਸਾਧਵੀਆਂ ਲਈ ਦੇਸ਼, ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਧਰਮ ਉਪ ਕਰਨ (ਵਸਤਰ, ਪਾਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਤਰ) ਜੁਟਾਉਦਾ ਹੈ । ਆਮ ਜੈਨ ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਵਸਤਾਂ ਵੰਡਦਾ ਹੈ ।
5. ਪ੍ਰਤੀਕ : ਇਸ ਦਾ ਧਰਮ ਹੈ ਕਿ ਮੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਚਾਰ ਵਿਚਾਰ ਵਿਚ ਸਿਖਿਅਤ ਕਰੇ । ਜੇ ਸਾਧੂਆ ਦਾ ਧਰਮ ਸੰਮੇਲਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਥੇ ਪਧਾਰੇ ਮੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ ।
6. ਸਥਵਿਰ : ਜੋ ਸਾਧੂ ਗਣ ਵਿਚ ਧਰਮ ਭਰਿਸ਼ਟ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਵਿਚ ਸਥਵਿਰ ਸਮਝਾ ਬੁਝਾ ਕੇ ਲੈ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਰਮ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਨਹੀਂ ਸਮਝੀਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਸਮਝਾ ਕੇ ਸੰਜਮ ਵੱਲ ਬਥਿਵਰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਗਣਧਰ ਪਦਵੀ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਗਣਵਾਈ ਸਾਧੂ ਸਾਧਵੀਆਂ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੁਣ ਦੇ ਸਥkਰ ਤੇ ਹੋਰ ਔਹਦੇਦਾਰਾਂ ਤੇ ਸਮਰਿਤ ਅਤੇ ਵਿਨੇ ਭਾਵ ਰਖਣ ।
ਲੋਕਿਕ ਗਣ ਅੱਜ ਕਲ ਦੀ ਬਿਰਾਦਰੀ ਦੀ ਤਰਾਂ ਹੈ ਲੋਕਿਕ ਸਥkਰ ਅੱਜ ਕਲ
