________________
q6
ਹਨ । ਰਸ ਤਿਆਗ :--ਜੀਭ ਦੇ ਰਸ ਕਾਰਣ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਇੰਦਰੀਆਂ ਪਾਪਾਂ ਵਿਚ ਫਸੀਆਂ ਹਨ ਸਵਾਦ ਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਤਪ ਕਰਨਾ ਰਸ ਤਿਆਗ ਹੈ ।
| ਇਹ ਤੱਪ 14 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ 1. . ਨਿਵਿਤਕ :-ਦੁੱਧ, ਦਹੀ ਘੀ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈ ਵਾਲੇ ਚਿਕਨਾਹਟ ਵਾਲੇ
ਪਦਾਰਥ ਦਾ ਤਿਆਗ । 2. ਤਰਸ :-ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚਿਕਨਾਹਟ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾ ਦਾ ਰੂਪ ਬਦਲ ਚੁਕਿਆ ਹੋਵੇ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨਾ ਕਰਨਾ ।
ਬੱਚੇ ਖੁਚੇ ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਨਿਆ’ ਦਾ ਭੋਜਨ ਵਾਲਾ ਤੱਪ । 4. ਰਸ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਭੋਜਨ ਦੇ ਤਿਆਗ ਵਾਲਾਂ ਤੱਪ ! 5. ਵਿਰਸ਼ :-ਪੁਰਾਣਾ ਪੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆ ਧਾਨ ਲੈਣਾ ।
ਅੰਤ ਅਹਾਰ :-ਮਟਰ, ਭਿੱਜੇ ਛੋਲੇ, ਜਾਂ ਬਕਲੀਆ ਨ੍ਹਿਣ ਕਰਨਾ । 7. ਤ ਅਹਾਰ :-ਠੰਡਾ ਜਾਂ ਵਾਸੀ ਭੋਜਨ ਕਰਨਾ । 8. ਰੁਖ ਅਹਾਰ :-ਰੁਖਾ ਸੁਖਾ ਭੋਜਨ ਲੈਣਾ । 9. ਤੁੱਛ ਅਹਾਰ :-ਜਲੀ ਹੋਈ ਖੁਰਚਨ ਹਿਣ ਕਰਨਾ । 10.14. ਅਰਸ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੁੱਖਾ ਭੋਜਨ ਹਿਣ ਕਰਨਾ 5. ਕਾਇਆ ਕਲੇਸ਼ :
ਧਰਮ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਲਈ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਕਸ਼ਟ ਦੇਣਾ ਕਾਇਆ ਕਲੇਸ਼ ਤੱਪ ਹੈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਪੈਦਲ, ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹਿੱਤ ਮਨਾਂ ਸਿਰ ਦੇ ਬਾਲ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕੇਸ਼ ਲੋਚ ਕਰਨਾ, ਬੀਮਾਰ ਦੀ ਸੇਵਾ, 12 ਸਾਧੂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਮਾਵਾਂ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ, ਭੁੱਖ ਪਿਆਸ ਕਸ਼ਟ ਸਹਿਨ ਕਰਨਾ । 6. ਤਿਸੰਲਨਿਤਾ ਤੱਪ :
ਇੰਦਰੀਆਂ, ਸਰੀਰ, ਮਨ ਅਤੇ ਵਚਨ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਉਤਪਨ ਨਾਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾ, ਆਤਮਾ ਸਵਰੂਪ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿਣਾ, ਨਵੇਂ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਰਾਹਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ । ·
ਇਹ ਤੱਪ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ ।
1. ਇੰਦਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਲੀਣਤਾ :-ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ, ਰੂਪ, ਗੰਧ, ਸਪਰਸ਼, ਦੇ ਕਾਬੂ ਰਖਨਾ ।
2. ਕਸ਼ਾਏ ਤਿਸ਼ਲੀਨਤਾ : ਖਿਮਾ ਰਾਹੀਂ ਕਰੋਧ, ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਮਾਨ, ਸਰਲਤਾ ਨਾਲ ਮਾਇਆ ਸੰਤੋਖ ਨਾਲ ਲੋਭ ਤੇ ਕਾਬੂ ਰਖਣਾ ।
3. ਯੋਗ ਤਸ਼ਲੀਨਤਾ : ਅਸੱਤ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰ (ਮਿਲੇ, ਜੁਲੇ,) ਮਨ, ਵਚਨ ਦਾ