________________
ਕਾਈਆ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਪਛਖਾਨ ਭੰਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਹੇ ਨਿਰਥੋ ! ਇਸ ਸ਼ਕ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਮਝੇ
ਭਗਵਾਨ ਗੋਤਮ ਫੇਰ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ “ਮੈਂ ਨਿਰਰਬਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ “ਹੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਨਿਰਰਥ ! ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਕੁਲ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਕੋਈ ਹਿਸਥ ਜਾਂ ਹਿਸਥ ਪੁਤਰ ਧਰਮ ਸੁਨਣ ਲਈ ਸਾਧੂ ਕੋਲ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ ?''
ਨਿਰਥ : “ਹਾਂ { ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ ।” ਗੌਤਮ : ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?'' ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ : ਹਾਂ ! ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਗੋਤਮ : ਜੇ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਸਮਝ ਕੇ ਉਹ ਇਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਰਗੁਥ ਪ੍ਰਵਚਨ ਸਤ, ਸਰਵ ਉਤਮ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਦਾ ਕਾਰਣ, ਸਰਨ ਸੱਚ ਨਿਆਉਕਤ, ਦਿਲ ਦੇ ਕੰਡੇ ਮਿਉਣ ਵਾਲਾ, ਸਿਧੀ ਦਾ ਰਾਹ, ਮੁਕਤੀ-ਨਿਰਵਾਨ-ਮੋਕਸ਼, ਮਿਖਿਆਤਵ ਤੇ ਸ਼ੰਕਾ ਰਹਿਤ ਹੈ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਧਰਮ ਦੀ ਆਗਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਦਸੀ ਯਤਨਾ(ਸਾਵਧਾਨੀ) ਨਾਲ ਚਲਾਂਗੇ ਠਹਿਰਾਂਗੇ, ਬੈਠਾਗੇ, ਕਰਵਟ ਲਵਾਂਗੇ ਉਠਾਗ । ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਾਣੀ ਭੂਤ, ਸਤਵ ਦੀ ਰਖਿਆ ਲਈ ਸੰਜਮ ਧਾਰਨ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ?
ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ : ਹਾਂ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
ਗੋਤਮ : ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਜੇ ਅਜਿਹੇ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਵੈਰਾਗ ਉਤਪੰਨ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਿਰ ਮਨਾ ਕੇ ਸਾਧੂ , ਬਣਾਉਣਾ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਧੂ ਦੀਖਿਆ ਦੇਣਾ ਜਾਇਜ ਹੈ ?''
ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ : ਹਾਂ ਜਾਇਜ ਹੈ । ਗੌਤਮ : ਅਜੇਹਾ ਪੁਰਸ਼ ਸਿਖਿਆ ਦੇਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ ? ਨਿਰਥ : ਹਾਂ ! ਅਜਿਹਾ ਮਨੁੱਖ ਸਿਖਿਆ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ । ਗੌਤਮ : ਅਜਿਹਾ ਵਿਚਾਰਕ ਸਾਧੂ ਪੁਣੇ ਵਿਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹੈ ? ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ : ਹਾਂ ! ਅਜਿਹਾ ਮਨੁੱਖ ਯੋਗ ਹੈ । ਗੌਤਮ : ਕੀ ਦੀਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਮਨੁਖ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦੰਡ ਦੇਣ ਛੱਡ ਦਿਤਾ ਹੈ ? ਨਿਰਥ : ਹਾਂ, ਛੱਡ ਦਿਤਾ ਹੈ ।
ਗੌਤਮ : ਹੁਣ ਦੀਖੀਆ ਵਿਚ 4, 5, 6 ਜਾਂ 10 ਸਾਲ ਥੋੜੇ ਦੇਸ਼ਾ ਵਿਚ ਘੁੰਮ ਕੇ ਉਹ ਮੁੜ ਹਿਸਥੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ : ਹਾਂ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਗੋਤਮ : ਕੀ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣੇ ਸਾਧੂ ਹਿਸਥੀ ਬਨ ਕੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾਂ
256
