________________
ਬੁਧੀਮਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਸਮਝੇ ਕਿ ਜਾਤ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕਰੀਬ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਇਹ ਸ਼ਰੀਰਕ ਅੰਗ ਜਿਆਦਾ ਕਰੀਬ ਹਨ ।
ਮੇਰਾ ਹੱਥ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਹਨ, ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਪੇਟ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਸਿਰ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਚਾਚਿਤਰ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਬਲ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਰੰਗ , ਹੈ, ਮੇਰੀ ਚਮੜੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ, ਸ਼ੋਭਾ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਕੰਨ ਹਨ, ਅੱਖ ਹੈ, ਨਕ ਹੈ ਜੀਭ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਸਪਸ਼ਨ ਇੰਦਰੀ , ਛੂਹਣ-ਸ਼ਕਤੀ) ਹੈ” ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨੁਖ ਸ਼ਰੀਰ ਪੁਤਿ ਮਮਤਾ ਰਖਦਾ ਹੈ ।
ਪਰ ਉਮਰ ਜਿਆਦਾ ਬੀਤ ਜਾਣ ਬਾਅਦ ਸਭ ਕੁਝ ਖੇਰੂ ਖੇਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: 1:ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਉਮਰ,ਬਲ,ਵੀਰਜ,ਰੰਗ,ਚਮੜੀ, ਆਭਾ ਕੰਨ ਤੇ ਸਪਰਸ਼ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੋਂ ਖੇਰੂ-ਖੇਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਠੀਲੀ, ਮਜਬੂਤ, ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਜੱੜ, ਢਿੱਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੀ ਚਮੜੀ, ਸਿਕੁੜ ਕੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਤਰੰਗ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਦੀ ਤਰਾਂ ਹੋ-ਚਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਲਟਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਉਸਦੇ ਕਾਲੇ ਬਾਲ ਸਫੇਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਵਾਧੇ ਦਾ ਕੰਮ ਉਤਮ ਸ਼ਰੀਰ ਸੰਮਾਂ ਪੈਣ ਤੇ ਛਡਣਾ ਪਵੇਗਾ, ਇਹ ਜਾਨਕੇ ਭਿਖਿਆ ਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਗ ਸਾਧੂ ਲੋਕ ਨੂੰ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜਾਨ ਲਵੇ ! ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੋਕ ਜੀਵ ਰੂਪ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜੀਵ ਰੂਪ ਵੀ ਹੈ । ਤਰਸ ਜੀਵ ਵਾਲਾ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਬਾਵਰ ਜੀਵ ਵਾਲਾ ਵੀ ਹੈ । (13) | ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿਸਥ ਆਰੰਭ (ਹਿਸਚ ਕੰਮ) ਤੇ ਪਰਿਹਿ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਦਾਸ-ਦਾਸੀ, ਗਾਵਾਂ, ਮੱਝਾਂ, ਧਨ ਅਨਾਜ ਰੂਪੀ ਪਰਿਗ੍ਰਹਿ ਵੀ ਰਖਦੇ ਹਨ ।
ਕੱਈ ਮਣ ਤੇ ਹਮਣ (ਹੋਰ ਮੱਤਾਂ ਵਾਲੇ) ਵੀ ਆਰੰਭ , ਤੇ ਪਤ੍ਰਿਹਿ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਹਿਸਥੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਪਕਾਰੀ (ਵੇਦਯ) , ਕ੍ਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਧਨ, ਅਨਾਜ, ਦਾਸ-ਦਾਸੀ, ਪਸ਼ੂ ਆਦਿ ਪਰਿਓ ਰਖਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਹਿਸਥ ਸ਼ਮਣ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਤਰੱਸ ਤੇ ਸਥਾਵਰ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਖੁਦ ਹਿੰਸਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਦੂਸਰੇ ਤੋਂ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ, ' ਹਰ ਹਿੰਸਾ ' ਸ਼ਰਦੇ, ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ।
ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿਸਥ ਆਰੰਭ ਤੇ ਪਰਿਹਿ ਧਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਸ਼ਮਣ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵੀ ਆਰੰਭ ਪ ਹਿ ਧਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
. ਉਹ ਹਿਸਥ, , ਮਣ ਤੇ ਬਾਹਮਣ ਸਚਿੱਤ ਤੇ, ਅਚਿਤ : ਦੋਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸ਼ਾਮ ਭੋਗਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਦੂਸਰੇ ਤੋਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ, ਕਰਦੇ ਨੂੰ . ਚੰਗਾ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਆਰੰਭ ਤੇ ਪ ੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਕਈ ਮਣ ਬਾਹਮਣ ਵੀ ਆਰੰਭ ਪ ਹਿ ਧਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਅਜੇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਤਮਾ ਦਾ ਭਲਾ ਚਾਹੁਣ
(163)