________________
ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਪੁਰਸ਼ ਮਾਸ ਅਤੇ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਅੱਡ ਕਰਕੇ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਖਦਾ ਹੈ, “ਹੇ ਆਯੁਸ਼ ਮਾਨ ! ਇਹ ਲਵੋਂ ਹੱਡੀ ਤੇ ਇਹ ਵੇਖੋ ਮਾਸ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੋਈ ਪੁਰਸ਼ ਤੇ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵਿਖਾਉਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸਮਰਥ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਆਖ ਸਕਦਾ । ਹੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਇਹ ਆਤਮਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ।”
ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਪੁਰਸ਼ ਹਥੇਲੀ ਤੇ ਆਂਵਲਾ ਰਖ ਕੇ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਆਖਦਾ ਹੈ ਹੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ! ਇਹ ਵੇਖੋ ਆਂਵਲਾ ਤੇ ਇਹ ਵੇਖੋ ਹਥੇਲੀ । ਇੰਜ ਜੀਵ ਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਵਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮਰਥ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਆਖ ਸਕਦਾ ਕਿ ਹੇ ਆਯੁਸਮਾਨ ! ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਤਮਾ ਹੈ।"
ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਦਹੀ ਵਿਚੋਂ ਮੱਖਣ ਬਾਹਰ ਕਰਕੇ ਆਖਦਾ ਹੈ “ਹੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ! ਇਹ ਵੇਖ ਦਹੀ ਇਹ ਵੇਖੋ ਮਖਨ । ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਮਨੁਖ ਇਹ ਨਹੀਂ । ਆਖ ਸਕਦਾ ਇਹ ਵੇਖੋਂ ਸ਼ਰੀਰ ਅਤੇ ਇਹ ਵੇਖੋ ਆਤਮਾ ।
ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਪੁਰਸ਼ ਤਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਕਢਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਖਦਾ ਹੈ ਹੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਇਹ ਤੇਲ ਤੇ ਇਹ ਵੇਖੋ ਖਲ । ਕੋਈ ਵੀ ਜੀਵ ਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਵਿਖਾ ਸਕਦਾ । ਅਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਆਖ ਸਕਦਾ ‘ਹੇ ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ! ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਤਮਾ ਹੈ ।
ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਨੂੰ ਅੱਡ ਕਰਕੇ ਆਖਦਾ ਹੈ ਹੇ ਆਯਸ਼ ਮਾਨ ! ਇਹ ਰਿਹਾ ਗੰਨਾ ਤੇ ਇਹ ਰਿਹਾ ਰਸ । ਇੰਜ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਖਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਆਖ ਸਕਦਾ—“ਹੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ! ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਤਮਾ ਹੈ।”
ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਅਰੁਣੀ ਨਾਮਕ ਲੱਕੜ ਵਿਚੋਂ ਅੱਗ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਆਖਦਾ ਹੈ ਹੋ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਇਹ ਰਹੀ ਅਰਣੀ ਤੇ ਂ ਇਹ ਰਹੀ ਅੰਗ, ਇੰਜ ਜੀਵ ਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਅੱਡ ਵਿਖਾਉਣਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸਮਰਥ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਹ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਆਖ ਸਕਦਾ, ਹੇ ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਇਹ ਆਤਮਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਪੁਰਸ਼ ਸਿਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰੀਰ ਤੋਂ ਅੱਡ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੱਖ ਆਤਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਆਖਦੇ ਹਨ ਜੀਵ ਅੱਡ ਹੈ ਤੋਂ ਸ਼ਰੀਰ ਅੱਡ ਹੈ ਉਹ ਮਿਥਿਆ (ਝੂਠ) ਆਖਦੇ ਹਨ ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ੀ (ਆਤਮਾ ਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਇਕ ਮਨਣ ਵਾਲੇ ਨਾਸਤਕ) ਜੀਵ-ਘਾਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰੋ, ਧਰਤੀ, ਬਨਾਸਪਤੀ ਤੇ ਅੱਗ ਰਾਹੀਂ ਹਿੰਸਾ
(154)
