________________
ਮਾਰਗ ਨਾਂ ਦਾ ਗਿਆਰਵਾਂ ਅਧਿਐਨ
(ਸ੍ਰੀ ਜੰਞ ਸਵਾਮੀ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਸੁਧਰਮਾ ਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ) ਮਹਾਨ ਬੁਧੀ ਮਾਨ ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਕੇਹੜਾ ਰਾਹ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ? ਜਿਸ ਸਰਲ ਰਾਹ ਨਾਲ ਜੀਵ ਔਕੜਾਂ ਭਰੇ ਸੰਸਾਰ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ( [)
“ਹੇ ਮਹਾਮੁਨੀ ! ਆਪ ਉਸ ਸਰਵ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟ,ਸ਼ੁਧ ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਮੋਕਸ਼ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਾਨਦੇ ਹੋ ? ਹੇ ਭਿਖਸ਼ੂ ! ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਰਾਹ ਦਸੋ (2)
“ਜੋ ਕੋਈ ਦੇਵਤਾ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਸਾਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੋ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੇਹੜਾ ਰਾਹ ਦਸਾਂ ? ਸਾਨੂੰ ਦਸੋਂ ' (3)
(ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਧਰਮਾ ਸਵਾਮੀ ਆਖਦੇ ਹਨ) ਜੇ ਕੋਈ ਦੇਵਤਾ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਰਾਹ ਪੁੱਛੋ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਸੁਣਿਆਂ ਰਾਹ ਦਸ ਦੇਣਾ। ਮੈਂ ਉਸ ਰਾਹ ਦਾ ਸਾਰ ਤੱਤ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹਾਂ, ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੋ।” (4)
ਉਸ ਕਸ਼ਯਪ ਗੋਤਰੀ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਰਾਹੀਂ ਦਸੇ ਰਾਹ ਨੂੰ ਸਿਲਸਿਲੇਵਾਰ ਸਮਝੋ । ਜਿਵੇਂ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਪਾਰੀ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਸ ਰਾਹ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਸਾਧਕ, ਸੰਸਾਰ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।(5)
ਇਸ ਮੋਕਸ਼ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਭੂਤ ਵਿਚ ਅਨੰਤ ਜੀਵ ਸੰਸਾਰ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਏ ਹਨ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਅਗੇ ਨੂੰ ਕਰਨਗੇ । ਉਸ ਮੌਕ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੈਂ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਰਾਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਮੈਂ ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸਦਾ ਹਾਂ ।” ਹੋ ਜੀਵ ਮੇਰੇ ਪਾਸੋਂ ਸੁਣੋ । (6)
경
4
ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਜੀਵ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵ ਹਨ । ਉਨਾਂ ਦੀ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਹੋਂਦ ਹੈ। ਭਾਵ ਸਾਰੀ ਜਮੀਨ ਇਕ ਜੀਵ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਸੰਖਿਆਤ ਜੀਵ ਨਾਲ ਭਰੀ ਪਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਅੱਗ, ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਜੀਵ ਹਨ । ਘਾਹ, ਫੂਸ ਦਰਖੱਤ, ਬੀਜ ਆਦਿ ਦੇ ਜੀਵ ਬਨਾਸਪਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਸੰਖਿਆਤ ਹਨ। (7)
ਇਸ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਤਰੱਸ ਕਾਇਆ ਦੇ ਜੀਵ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ 6 ਤਰਾਂ ਦੇ ਜੀਵ
[108]
