________________
ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਸੱਤ ਮਨ ਵਚਨ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ । ਇਹ ਸੱਤ ਕਾਇਆ ਯੋਗ ਹਨ । (1) ਅਦਾਰਿਕ (2) ਅਦਾਰਿਕ ਮਿਸ਼ਰ (3) ਵੈਕਾਰਿਆ ਯੋਗ (4) ਵੈਕਾਰਿਆ ਮਿਸ਼ਰ ਯੋਗ (5) ਅਹਾਰ ਯੋਗ (6) ਅਹਾਰਕ ਮਿਸ਼ਰ ਯੋਗ (7) ਕਰਮ ਯੋਗ । ਸੁਭਾ ਵਿਚ ਲਗਨਾ ਅਸ਼ੁਭ ਛਡਨਾ ਹੀ ਯੋਗ ਪ੍ਰਤਿਸੰਲੀਨਤਾ ਹੈ ।
4. ਵਿਭਅਕਤ ਸ਼ੋਯਾਆਸਨ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਲੀਨਤਾ : ਬਾਗ, ਬਗੀਚਾ, ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ, ਮੰਦਰ ਦੁਕਾਨ, ਪਰਵਤ, ਆਦਿ ਠਹਿਰਾਨ ਵਾਲੇ 18 ਯੋਗ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿਚ ਘਟੋ ਘਟ ਇਕ ਰਾਤ ਜਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਰਹਿਣਾ।
ਅੰਦਰਲਾ ਤੱਪ
ਇਹ ਤੱਪ ਵੀ 6 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਤੱਪ ਕਰਮ ਨਿਰਜਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੋਕਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ
1.
ਯਸ਼ਚਿਤ : -ਪਾਪਾ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪ੍ਰਾਯਸ਼ਚਿਤ ਹੈ।
ਪਾਪ ਲਗਨ ਦੇ ਦੱਸ ਕਾਰਣ : 1. ਕਾਮ ਭੋਗ ਕਾਰਨ 2. ਪ੍ਰਮਾਦ (ਅਣਗਹਿਲੀ) 3. ਅਗਿਆਨ 4, ਭੁੱਖ 5. ਵਿਪੱਤੀ 6. ਸ਼ੰਕਾ 7. ਪਾਗਲਪਨ 8. ਭੋ 9. ਦਵੇਸ਼ 10
ਪਰੀਖਿਆ।
ਪ੍ਰਾਯਸ਼ਚਿਤ ਦਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ :
1. ਆਲੋਚਨਾ 2. ਪ੍ਰਤਿਮਨ 3. ਭਦੂਕ 4. ਵਿਵੇਕਾਰਹ 5. ਵਿਉਤਸਰਗ 6. ਤੱਪਗਾਰਹ 7. ਛੇਦਾਅਰਹ (ਅਪਵਾਦ ਜਾਂ ਮਜਬੂਰੀ) 8. ਮੂਲਅਰਹ 9. ਅਨਵਸਥਿਤ (ਕਰੂਰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ) 10. ਪਾਰਜਿੱਤ ਸ਼ਾਸਤਰ ।
2. ਵਿਨੈ ਤੱਪ ; ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਬੜੇ ਮੁਨੀ ਬੁਡੇ ਸਾਧੂ ਅਤੇ ਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ, ਗਿਆਨ, ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਚਾਰਿੱਤਰ ਦਾ ਯੋਗ ਸਤਿਕਾਰ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਵਿਨੈ ਤੱਪ ਹੈ। ਇਸ ਤੱਪ ਦੇ 7 ਭੇਦ ਹਨ ਹਨ ।
1. ਗਿਆਨ 2. ਦਰਸ਼ਨ 3. ਚਾਰਿੱਤਰ 4. ਮਨ 5. ਵਚਨ 6. ਸਰੀਰ 7 . ਲੋਕ ਵਿਵਹਾਰ ।
3. ਵੈਯਾ ਵਰਿਤ :–ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਸਹ ਧਰਮੀ, ਸਾਧੂ, ਬੀਮਾਰ, ਨਵੇਂ ਸਾਧੂ, ਵਿਰੋਧ, ਭੋਜਨ, ਪਾਣੀ, ਵਸਤਰ ਅਤੇ ਪਾਤਰ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਇਹ ਦੱਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ ।
1. ਅਚਾਰਿਆ 2. ਉਪਾਧਿਆ 3. ਸ਼ੱਕਸ਼ (ਨਵਾਂ ਸਾਧੂ) 4. ਗਲਾਨ (ਬਿਮਾਰ) 5. ਤਪਸਵੀ 6. ਸਥਵਰ 7. ਸਹ ਧਰਮ 8. ਇਕ ਕੁਲ ਵਾਲਾ 9. ਇਕ ਗੁਣਵਾਨ 10. ਸੰਘ ਦਾ ਵੈਆਵਰਤ ਕਰਨਾ, ਤੱਪ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ।
੬੯
