________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ
29. ਧਿਆਨ ਸੂਤਰ
(484)ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਸਿਰ ਅਤੇ ਦਰਖ਼ਤ ਲਈ ਜੜ੍ਹ ਮੁੱਖ ਹੈ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਾਧੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਮੂਲ ਜੜ ਧਿਆਨ ਹੈ।
(485)ਮਾਨਸਿਕ ਏਕਾਗਰਤਾ ਹੀ ਧਿਆਨ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਚਿੱਤ ਦੀ ਚੰਚਲਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਹੈ। (1) ਭਾਵਨਾ (2) ਅਨੁਪ੍ਰੇਕਸ਼ਾ ਅਤੇ (3) ਚਿੰਤਾ।
(486)ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਨਮਕ ਆਪਣਾ ਆਪ ਗੁਆ ਬੈਠਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਸ ਦਾ ਚਿੱਤ ਨਿਰਵਿਕਲਪ ਸਮਾਧੀ ਵਿਚ ਲੀਣ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਭਸਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਆਤਮਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਗਨੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
(487)ਜਿਸ ਦੇ ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਤੇ ਮੋਹ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮਨ, ਬਚਨ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਯੋਗਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ੁਭ ਤੇ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਭਸਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਧਿਆਨ ਰੂਪੀ ਅੱਗ ਪ੍ਰਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
(488)ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ੁੱਧ ਆਚਾਰ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਰੀਰ ਵਾਲਾ ਯੋਗੀ ਸੁੱਖ ਆਸਨ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਸਮਾਧੀ ਵਿਚ ਲੀਣ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(489)ਉਹ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਪਰਿਯੰਕ ਆਸਨ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਅਤੇ ਮਨ, ਬਚਨ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕ੍ਰਿਆ ਰੋਕ ਕੇ, ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ
