________________
(24) ਮੱਨੁਖੀ ਜੀਵਨ ਪਾ ਕੇ ਵਾਸਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਕਰੋ । ਬਾਹਰਲੇ ਯੁੱਧ ਨਾਲ ਕੀ | ਲਾਭ ? ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਰੂਪੀ ਜੀਵਨ
ਯੁੱਧ ਮਿਲਣਾ ਬਹੁਤ ਕਠਿਨ ਹੈ ? (25) ਸਿਰ ਕੱਟਣ ਵਾਲਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਭੈੜੇ ਵਿਵਹਾਰ
ਵਿਚ ਲਗੀ ਆਤਮਾ ਕਰਦੀ ਹੈ । - ਉਤਰਾਧਿਐਨ ' (26) ਗਿਆਨ, ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਚਾਰਿਤਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਹੀ ਸਾਸ਼ਵਤ ਹੈ। | ਸੱਚ ਹੈ, ਸਨਾਤਨ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ । ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਸਿਵਾ, ਦੂਸਰੇ ਸਭ ਪਦਾਰਥ ਸੰਜੋਗ ਨਾਲ ਮਿਲੇ ਹਨ | - ਸਥਾਰਪਇਨ
| ਮੋਕਸ਼ (ਮੁਕਤੀ ਜਾਂ ਨਿਰਵਾਨ) (1) ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਕਰਮ ਰਾਹੀਂ ਮੋਕਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । - ਸੂਤਰਕ੍ਰਿਤਾਂਗ (2) ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਭੋਗੇ ਬਿਨਾਂ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੁਆਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ।
- ਉਤਰਾਧਿਐਨ (3) ਜੀਵ ਗਿਆਨ ਰਾਹੀਂ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ । ਦਰਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ
ਕਰਦਾ ਹੈ । ਚਾਰਿਤਰ ਰਾਹੀਂ ਆਸ਼ਰਵ ਦਾ (ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ
ਕ੍ਰਿਆ) ਰੋਕਦਾ ਹੈ । ਤਪ ਰਾਹੀਂ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਝਾੜਦਾ ਹੈ 1 - ਉਤਰਾਧਿਐਨ (4) ਬੰਧਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਹੀ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੈ । - ਅਚਾਰਾਂਗ (5) ਜੋ ਸਾਧਕ ਅੱਗ (ਕਾਮਭੋਗਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਛੇਤੀ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (6) ਨਵੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਰਾਹ ਰੋਕਣ ਵਾਲਾ ਜੀਵ, ਪਿਛਲੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ
ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । - ਅਚਾਰਾਂਗ (7) ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਣ ਤੇ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਗਿਆਨ, ਦਰਸ਼ਨ
ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼) ਚਾਰਿਤਰ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ) ਅਤੇ ਤਪ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਦਸਿਆ
ਹੈ ।
(8) ਸ਼ਰਧਾ ਰਹਿਤ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਅਗਿਆਨੀ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਦਾ
ਪਾਲਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ । ਆਚਰਣ ਹੀਣ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ । ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੀ ਬਿਨਾਂ, ਨਿਰਵਾਨ (ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦਾ ਆਤਮਾ) ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ।
- ਉਤਰਾਧਿਐਨ
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ
131
