________________ कथाबाह्य संदर्भ आगमांच्या संदर्भात अत्यंत महत्त्वाचे कार्य करून ठेवलेले दिसते. अर्धमागधीतील अकरा प्राचीन ग्रंथ 'अंगग्रंथ' म्हणून ओळखले जातात. त्यातील पहिल्या दोन ग्रंथांवर अर्थात् आचारांग व सूत्रकृतांगावर शीलांकाने आधीच आपल्या ‘टीका' प्रस्तुत केल्या होत्या. उरलेल्या नऊ अंगग्रंथांवर अभयदेवाने टीकालेखनाचे काम पूर्ण केले. अभयदेवाचे वैशिष्ट्य असे की, त्याने पूर्वापार चालत आलेल्या चाणक्यकथांची पुनरावृत्ती केलेली नाही. चाणक्य ऊर्फ कौटिल्याच्या अर्थशास्त्राचे त्याने केलेले उल्लेख प्रासंगिक आणि संक्षिप्त आहेत. भाषा संस्कृत आहे. (29) स्थानांग 4.4.361 (पृ.२८१) या टीकेमध्ये अभयदेवाने चाणक्याचा विचारविमर्श घेऊन विविध संप्रदायांच्या साधूंची कशी परीक्षा घेतली व त्यात जैन साधू कसे कसोटीस उतरले - याविषयीची कथा एका ओळीत दिली आहे. अभयदेवाने हा वृत्तांत आवश्यकचूर्णीतून उद्धृत केला असला तरी तो साधूंच्या परिषहांच्या संदर्भात उपयोजित केला आहे. हेमचंद्राने परिशिष्टपर्वात ही कथा बऱ्याच विस्ताराने दिली आहे. आवश्यकचूर्णीत आणि परिशिष्टपर्वात दोन्ही ठिकाणी चाणक्य जैनधर्मी ‘श्रावक' असल्याचे नमूद केले आहे. अभयदेवाने केलेल्या तीनही उल्लेखात चाणक्याचे श्रावकत्व अधोरेखित केलेले नाही. (30) समवायांग 30 गा.२६ (पृ.५५) / या टीकेमध्ये अभयदेव कथाधिकरणानि' या शब्दाचे स्पष्टीकरण देत आहे. येथे 'अधिकरण' हा शब्द 'हिंसात्मक क्रियेला प्रोत्साहन' अशा जैन पारिभाषिक अर्थानेच अभयदेवाने स्पष्ट केला आहे. कौटिल्याच्या अर्थशास्त्रात पशुपालन आणि शेती या दोन 158
