________________ कथाबाह्य संदर्भ काढले आहेत त्याचाच अनुवाद शीलांकानेही केलेला दिसतो. आवश्यकचूर्णीतून चाणक्याची निंदास्पदता व्यक्त होत नाही. मात्र आचारांग-सूत्रकृतांगाच्या चूर्णीतून होते. म्हणून पुन्हा एकदा नमूद करावेसे वाटते की, आचारांग-सूत्रकृतांगाचे चूर्णीकार आणि आवश्यकाचे चूर्णीकार ह्या दोन्ही वेगवेगळ्या व्यक्ती असाव्यात. (27) जयसिंहसूरींनी लिहिलेला धर्मोपदेशमाला हा ग्रंथ नवव्या शतकातील असून, द्वारगाथांमध्ये त्यांनी संक्षेपाने कथांचे सूचन केले आहे. या ग्रंथावरील ‘विवरण' नावाच्या टीकेत सूचित केलेल्या कथा विस्ताराने दिलेल्या आहेत. विशेष म्हणजे, विवरणकाराने आवश्यकनियुक्ति, चूर्णी आणि टीकांचे उल्लेख केलेले आहेत. (अ) 40 व्या द्वारगाथेत (पृ.१२९) चाणक्याने व्यापाऱ्यांकडून युक्तीने मिळविलेल्या धनार्जनाची कथा येते. (ब) 50 व्या द्वारगाथेत (पृ.१३८) सुबंधु सचिवाची कथा येते. या दोन्ही कथा, या पुस्तकातील मुख्य कथाभागात दिल्यामुळे, येथे पुनरावृत्त केलेल्या नाहीत. तथापि विशेष नमूद करण्यासारखी गोष्ट अशी की, जयसिंहाचा आणि टीकाकाराचा चाणक्याविषयीचा आदरणीय दृष्टिकोणच या कथेत दिसून येतो. जिनेश्वरसूरिरचित कथाकोषप्रकरण हा ग्रंथ नावाप्रमाणेच अनेक पारंपरिक जैन कथांचा, जैन महाराष्ट्री प्राकृतात, इसवी सनाच्या अकराव्या शतकात लिहिलेला, एक लक्षणीय कथासंग्रह आहे. मुनी जिनविजयजींनी या ग्रंथाला 155 28)
