________________
चाणक्याची जीवनकथा
करता, चाणक्याने कमरेचा धारदार चाकू बाहेर काढला. धारिणीला बिछान्यावर झोपवून, तत्काळ तिच्या उदरावर योग्य तेवढा छेद दिला. गर्भस्थ भ्रूणाला, आपल्या कुशल बोटांनी, अलगद बाहेर काढले. पटापट आज्ञा देऊन, ते बालक पुढील क्रियेसाठी, कुशल सुइणीकडे सोपविले. लगोलग धारिणीच्या पोटालाही टाके घातले.
प्रत्युत्पन्नमती चाणक्याची, अद्भुत निर्णयक्षमता बघून, चंद्रगुप्त स्तंभित झाला. परंतु त्याला दुःखावेग आवरता आला नाही कारण चंद्रगुप्ताने भरविलेल्या चार घासांमधील रसायनाने, आपला परिणाम साधला होता. धारिणी मरण पावली होती. चाणक्याने त्यावेळी स्पष्टीकरणासाठी कोणताही वेळ न दवडता, प्रथम बालकाकडे धाव घेतली. त्या विषारी रसायनाच्या प्रभावाने बालकाच्या कोमल टाळूवर, एक काळ्या रंगाचा बिंदू उतरून, तेथे कायमची खूण निर्माण झाली होती. अपुऱ्या दिवसाच्या त्या बालकाचे संवर्धन, चाणक्याने स्वत:च्या देखरेखीखाली करून घेतले. विषबिंदूचे चिह्न लक्षात घेऊन बालकाचे नाव 'बिंदुसार' असे ठेवले.
चंद्रगुप्तानंतर तोच राज्याचा वारस होता. त्यामुळे, चाणक्याने बिंदुसाराचे पोषण आणि योग्य ते शिक्षण, याची सर्व व्यवस्था जातीने पाहिली. यथावकाश चंद्रगुप्ताला सारे रहस्य समजावून सांगितले. आपल्या गुरूंविषयीचा त्याचा आदर अधिकच वाढला. बालकाला कळू लागल्यापासून, चंद्रगुप्त सतत त्याला सांगू लागला की, 'पुत्रा ! मेरुपर्वतासारखे उत्तुंग व्यक्तिमत्व असलेल्या ह्या अमात्यांवर पूर्ण विश्वास ठेव. त्यांना रोज प्रणाम करून, त्यांचे आशीर्वाद घेत जा.' हीच गोष्ट बिंदुसाराला त्याच्या अंबधात्रीनेही वारंवार सांगितली.
बिंदुसार चंद्रगुप्ताप्रमाणे तेजस्वी होता. मोठा राजा होण्याची चिह्ने त्याच्यामध्ये
