________________
-
४३४
श्रीदशवेकालिकसूत्र अथवा यः शिशुः स्तन्यमपियन समीपे या तिष्ठेतं परित्यज्य दातुं पृथग्भूतायां तस्यां यदि स रुधात् तदापि तया दीयमानमाहारादिकं संपतानामकल्पिक(त), शिश्वाधाहारान्तराय-कर्मशहस्त-भूमि-मनकादिस्पर्शजनितपीड़ा-मांसाभिमानारकुपुरादिजन्तुकृतोपघातादिसम्भवाद , दश्यते हि कचन निर्जनादी स्थाने शृगा. लादयो बालानपहत्य पलायन्त इति ॥४२॥४३॥
मला मूलम्-जं भवे भत्तपाणं तु, कप्पाकप्पंमि संकियं ।
दितियं पडियाइक्खे, न मे कप्पड़ तारिसं ॥४४॥ छाया~-यद्भवेद्भक्त-पानन्तु, कल्प्याकल्प्ये शशिवम् ।
ददती प्रत्याचक्षीत, न मे कल्पते तदृशम् ॥४४॥ सान्वयार्थ:-जंजो भत्तपाणं तु अशनादि कप्पाकप्पम्मि-कल्प्य अकल्प्यके विषयमें संकियंशतित-शङ्कास्पद भवे हो तो दितियं देनेवालीसे पडिया इनखेकहे कि तारिसं इस प्रकारका आहारादि मे मुझे न कप्पइ-नहीं कल्पता है ॥४४॥ या कोई बालक, स्तन-पान न करताहुआ भी गोदमें या समीपमें बैठा हो, उसे छोड़कर स्त्री आहार देनेके लिये जावे और बालक रोने लगे तो भी उसके द्वारा दिया जानेवालाआहार, संयमियोंको ग्राह्य नहीं है, क्योंकि इससे उसके बालकके आहारमें अन्तराय पड़ती है, मात-चिरहजन्य दुःख होता है, कठोर हाथ, भूमि, खाट आदिके स्पर्शसे पीड़ा होती हैं
और मांसभोजी बिलाव कुत्ते आदि जानवरोंके द्वारा उपघात होनेका सम्भव रहता है। कहीं२ (पहाड़ी प्रदेशोंमें) शृगाल (गीदड़), बालकोंको उठा कर ले भागते हैं ऐसा देखा जाता है ॥ ४२ ॥४३॥ ન કરતુ હોય પણ મેળામાં ય સમીપમાં બેઠું હોય, તેને છેડીને સ્ત્રી આહાર આપવાને માટે જાય અને બાળક જેવા લાગે તો પણ તેણે આપેલ આહાર સંયમીઓને માટે ગ્રાહ્ય નથી, કારણ કે તેથી તેના બાળકના આહારમાં અંતરાય પડે છે, માતૃવિરહજન્ય દુઃખ થાય છે, કોર હાથ, ભૂમિ, ખાટલા આદિના સ્પર્શથી પીડા થાય છે અને માંસજી બીલાડાં કુતરાં આદિ જાનવર દ્વારા ઉપઘાત થવાને પણ સંભવ રહે છે. કયાંક કયાંક (પહાડી પ્રદેશોમાં) શિયાળ બાળકને ઉઠાવી જાય છે, એવું જોવામાં આવે છે (૨-૪૩)
