________________
. .. .. .. विपाकश्रुते
॥ मूलम् ॥ तए णं से उझियदारए सयाओ गिहाओ निच्छूटे समाणे वाणियग्गामे णयरे सिंघाडग-जाव-पहेसु जूयरक्लएसु वेसियाघरएसु पागागारेसु य सुहंसुहेणं विहरइ । तए णं से उझियए दारए अणोहडए अणिवारए लच्छंदमई, लइरप्पयारे सज्जव्यसंगी चोरञयवेसदारप्पसंगी जाए यावि होत्था । तए णं से उज्झिए दारए अपणया कयाइं कामज्झयाए
भावार्थ- सुभद्रा सार्यवाहीने ज्यों ही अपने पति का लवणसमुद्रमें जहाज के पलट जाने से मरण सुना . नो वह बिचारी सुनते ही मूर्छा खा कर धडाम से एकदम जमीन पर गिर पड़ी। कुछ समय बाइ सचेत होने पर फिर उसने रो-रो कर एवं चिल्लाचिल्लाकर अपने मित्रादि परिजनों के साथ मृत्यु के अवसर पर किये जाने वाले समस्त ही लौकिक कृत्य किये । अब यह रातदिन पति के शोक से व्याकुल एवं लक्ष्मी के विनाश से चिन्तित रहने लगी। चिन्ता करते२ ही यह विचारी स्वयं भी एक दिन मर गई । अब उज्झित दारक का अपना संसार में कोई नहीं रहा । यह निःसहाय बन गया। राज्यकर्मचारियों ने इसे दुराचारी समझकर घर से बाहिर निकाल दिया और इसका घर दूसरों को सोंप दिया ॥ सू० १७॥
ભાવાર્થ–સુભદ્રા સાધવાહીએ ત્યારે પિતાના પતિનું વહાણ લવણસમુદ્રમાં ઉંધું વળવાથી પતિનું મરણ થયાનું સાંભળ્યું તે તે બીચારી સાંભળતાંજ મૂછ ખાઇને ધડામ કરાને એકદમ જમીન પર ઢળી પડી. થોડા સમય પછી સચેત થતાં પછી ફરીથી તે કરુણ સ્વરથી રડવા અને વિલાપ કરવા લાગી, અને પોતાના સંબંધીજનો સહિત મરણના સમયે કરવા ગ્ય-તમામ લોકિક ક્રિયા કરી છે તે સાથે વહી રાત્રિ-દિવસ પતિકથી વ્યાકુળ તથા લક્ષ્મીના નાશથી ચિત્તાતુર રહેવા લાગી, ચિન્તા કરતીકરતી જ તે પણું દુ:ખમાં ને દુ:ખમાં એક દિવસ મૃત્યુ પામી. હવે ઉતિ દારકને સંસારમાં વજન-પિતાના તરીકે કે ન રહ્યું, અને નિઃસહાય બની ગયે, રાજ્યના કર્મચારીઓએ તેને દુરાચારી સમજી તેના ઘરમાંથી તેને બહાર કાઢી મૂક, અને તેનું . ઘર બીજને પી દીધું. (સૂ૦ ૧૭)
