________________
૨૬
उत्तराध्ययन सूत्रे
1
एवंभूताः ये जीवाः प्राणिनः म्रियन्ते तेषां पुनर्वोधिदुर्लभा । तेषां परभवे जिनधर्मप्राप्तिः सुलभा न भवतीत्यर्थः ॥ २५६ ॥
किच
मुलम् - सम्मदंसणरता, अनियांणा सुकलेसभोगौढा |
इये जे मरति जीवा, सुलभा तेसिं भवे 'बोही ॥ २५७॥ छाया -- सम्यग्दर्शनरक्ताः, अनिदानाः शुक्ललेश्यामवगाढाः ।
इति ये त्रियन्ते जीवाः, सुलभा तेपां भवति बोधिः ॥ २५७॥ ये जीवाः म्रियन्ते) जो जीव मरते हैं (तेसिं पुणो- तेषां पुनः) उनको फिर (बोही - बोधिः) परभवमें बोधि (दुलहा - दुर्लभ) दुर्लभ है अर्थात् सुलभ नहीं होती है ।
भावार्थ – सोहनीय कर्मके उदयसे जनित विपरीत ज्ञान अतत्वमें तवका अभिनिवेश या तत्वमें अतत्वका अभिनिवेश मिथ्यादर्शन है। यह मिथ्यादर्शन, आभिग्रहिक, अनाभिग्रहिक, आभिनिवेशिक, अनाभोगिक और सांशयिक के भेदसे पांच प्रकारका है। इसमें जिनकी बुद्धि आसक्त है वे मिथ्यादर्शन रक्त जीव हैं । अनुराग से युक्त होकर परभव संबंधी भोगोंकी वाच्छा करना इसका नाम निदान है । इस निदानसे सहित जो जीव हैं वे सनिदान हैं। परकी हिंसा करने वाले जीव हिंसक कहे जाते हैं ऐसी अवस्था में वर्तमान जो जीव होते हैं वे मर कर परभवमें जिनधर्मकी प्राप्तिरूप बोधिसे वंचित रहते हैं अर्थात् पुनः बोधकी प्राप्ति उन्हें सुलभ नहीं होती है || २५६ ॥
? व भरे छे. तेसिं पुणो-तेषां पुनः पछी परभवभां खेभने बोही - बोधिः मोधि दुल्लहा - दुर्लभा हुसल छे. अर्थात् सुसल थती नथी.
ભાવાર્થ –માહનીય કમ ના ઉદ્દયથી જાગેલા વિપરીત જ્ઞાન અતત્વમાં તત્વના અભિનિવેશ અથવા તત્વમાં અતત્વના અભિનિવેશ મિથ્યાદર્શન છે આ મિથ્યાદાન, આભિગ્રાહિક, અનાભિગ્રાહિક, આભિનિવેશક, અનાèાગિક અને સાંયિકના ભેદથી પાંચ પ્રકારનાં છે. આમાં જેની બુદ્ધિ આસકત છે તે મિથ્યાદન રત અનુરાગથી યુકત મનીને પરભવ સંધિ ભાગેાની વાંચ્છના કરવી આનું નામ નિદાન છે આ નિદાનથી સહિત જે જીવ હાય છે તે નિદાન છે. બીજાની હિંસા કરવાવાળા જીવ હિંસક કહેવાય છે આવી અવસ્થામાં વર્તમાન જે જીવ હાય છે તે તે મરીને પરભવમાં જીન ધર્મની પ્રાપ્તિરૂપ ખેાધિથી વંચિત રહે છે. અર્થાત્ ફરીથી એમના માટે ખેાધિની પ્રાપ્તિ સુલભ બનતી નથી. ૨પ૬॥
छे.
