________________
उत्तरांध्ययनसूत्र छाया-अनन्तकालमुत्कृष्टम् , अन्तर्मुहूर्ते जघन्यकम् ।
त्यक्ते स्वके काये, देवानां भवति अन्तरम् ।।२४५॥ एतेषां वर्णतश्चैव, गंधतो रसस्पर्शतः ।
सस्थानदेशतोवाऽपि, विधानानि सहस्रशः ॥२४६॥ टीका-'अणंतकामुक्कोसं' इत्यादिएतद् गाथाद्वयं प्राग्व्याख्यातं सुगमं चेति ॥२४५॥२४६॥ ___इत्थं जीवानजीवांश्च सविस्तर प्रदय, संप्रति निगमनमाहमूलम्-संसारत्था य सिद्धा ये, इयं जीवा वियाहिंया ।
सविणो चेवेऽरूवी थे, अजीवा दुविहीं विय ॥२४७॥ छाया-संसारस्थाश्च सिद्धाश्च, इति जीया व्याख्याताः।
रूपिणश्चैव अरूपिणश्च, अजीवा द्विविधा अपि च ॥२४७॥ अब देवोंका अनन्तकाल कहते है--'अणंतकाल०' इत्यादि ।
अन्वयार्थ-देव लोकसे च्यवकर फिर देवपने उत्पन होनेका उत्कृष्ट अन्तर अनन्तकालका है, यह अनन्तकाल निगोदकी अपेक्षासे जानना चाहिये। तथा जघन्य अन्तर अन्तर्मुहूत्र्तका है। तात्पर्य यह है कि कोई देव यदि देव शरीरका परित्याग कर अन्य अन्य योनियोंमें जन्म लेता हवा फिर वहांसे भरकर वह पुनः उसी देवयोनिमें जन्म लेवे तो उसको उत्कृष्ट अधिकले अधिक अन्तर अनन्तकालका और कम से कम अन्तर एक अन्तर्मुहूर्तका पडेगा ॥१४५॥ इन देवों के (विहाणाइं-विधानानि) भेद वर्ण, गन्ध रस स्पर्श एवं संस्थानरूप देशकी अपेक्षा (सहस्ससो-सहस्रशः) हजारों होते हैं ॥२४६॥
हुवे वाना मत२ जने ४ छ-" अणंतकाल" छत्याह !
દેવલોકમાંથી ચવીને ફરીથી દેવપણામાં ઉત્પન્ન થવાને ઉત્કૃષ્ટ અંતર અનંત કાળને છે. આ અન તકાળ નિમેદની અપેક્ષાથી જાણ જોઈએ. તથા જઘન્ય અંતર અનંતમુહૂર્તનુ છે. તાત્પર્ય એ છે કે, કેઈ દેવ જે દેવશરીરને ત્યાગ કરીને જુદી જુદી નીમાં જન્મ લઈને ફરીથી ત્યાંથી મરીને તે ફરીથી તે દેવ નીમાં જન્મ લે તે તેને ઉત્કૃષ્ટ-અધિથી અધિક અંતર અનંતકાળના અને ઓછામાં ઓછે અંતર એક અંતરમુહૂર્તનું પડશે. જે ૨૪પ છે
मस्क्याथ-मावाना विहाणाइं-विधानाति ले, वर्ष, ध, २स मन संस्थान३५ शिनी अपेक्षा सहरससो-सहस्रशः ॥२। डाय छे. ॥ २४६ ।।
