________________
प्रियशिनीटीका अ० ३६ क्षेत्रतः स्कंधपरमाणुनिरूपणम्
७०५ 'इत्तो' इत्यादि-अतः अतःपरं क्षेत्रप्ररूपणाऽन्तरमित्यर्थः, तेपांस्कन्धादीनां चतुर्विध साऽधनादिसपर्यवसिताऽपर्यवसितभेदेन चतुष्प्रकारकम् , कालविभाग कालभेद, वक्ष्ये कथयिष्यामि । इयं पादद्वयात्मिका गाथा ॥१२॥
क्षेत्रकी आवश्यकता नहीं पड़ती है। असंख्याताणुक स्कंध एक प्रदेशसे लेकर अधिकसे अधिक अपने घरावर की असंख्यात संख्यावाले आकाश प्रदेशमें ठहर सकता है। इसी तरह अनन्ताणुक और अनन्तानन्ताणुक स्कन्ध भी एकप्रदेश दो प्रदेश इत्यादि क्रम से बढते२ संख्यात प्रदेश असंख्यातप्रदेशवाले क्षेत्र में ठहर सकते हैं। उनके ठहरने के लिये अनन्त प्रदेशात्मक क्षेत्र की आवश्यकता नहीं है। जैसे पुद्गल द्रव्य का सबसे बड़ा स्कन्ध जिसे अचितमहास्कन्ध कहते हैं और जो अनंतानंत अणुओं का बना हुआ होता है असंख्यात प्रदशवाले इस लोकाकाश में समा जाता है ॥ ११॥
अन्वयार्थ-(इतो-अतः परम् ) इस क्षेत्र प्ररूपणा के बाद अव मैं (तेसिं-तेषां) इन स्कन्ध आदिकों की (चउविहं कालविभाग बुच्छं-चतुर्विधं कालविभागं वक्ष्ये ) सादि अनादि सपर्यवसित अपर्यवसित के भेद से चार प्रकार के कालविभागको कहता हूं। यह बारहवीं गाथा दो पद्वाली है ॥ १२ ।।
અસંખ્યાત પ્રદેશવાળા ક્ષેત્રની જરૂર પડતી નથી. અસંખ્યાતાક અંધ એક પ્રદેશથી લઈને વધુમાં વધુ પિતાની બરોબરની અસ ગ્યાત સંખ્યાવાળા આકાશ પ્રદેશમાં રહી શકે છે. આ પ્રમાણે અનન્તાણુક અને અનંતા અનંત સ્કંધ પણ એક પ્રદેશ, બે પ્રદેશ ઈત્યાદિ કુમથી વધતાં વધતાં સંખ્યાત પ્રદેશ અસંખ્યાત પ્રદેશવાળા ક્ષેત્રમાં રહી શકે છે, એને રહેવા માટે અનંત પ્રદેશાત્મક ક્ષેત્રની આવશ્યકતા રહેતી નથી. જેમ પુદગલ દ્રવ્યને સહુથી મોટો રકધ જેને અચિત મહાત્કંધ કહેવામાં આવે છે અને જે અનંતા અનંત અણુઓથી બનેલ હોય છે. અસંખ્યાત પ્રદેશવાળા આ કાકાશમાં સમાઈ જાય છે
मन्पयार्थ-इतो-अतः परम् मा क्षेत्र प्र३५दानी ५ र तेसिंतेपाम् मे २४५ महिना चउठिवह कालविभागं वुन्छ-चतुर्विध कालविभाग वन्ये આદિ અનાદિ સાયવસિત, અપર્યવસિતના ભેદથી ચાર પ્રકારના કાળવિભાગને हुंछ. मा मारभी गाथा मे ५६वाणी 2. ।। १२ ।।
