________________
प्रियदर्शिनी टीका. अ० ३४ स्थितिद्वारनिरूपणम्
६३९ त्यर्थः । इयं च जघन्या रत्नप्रभायाम् , तस्यां हि जघन्यतो दशवर्षसहस्राण्यायुरिति। उत्कृष्टा तु वालुकाप्रभायाम् । तत्राप्युपरितनप्रस्तटवर्तिनां नारकाणामेव, तेपामेतावत्स्थितिकानां लेश्यास्थितिर्विज्ञेया ॥४१॥
नीललेश्यायाः स्थितिमाह--- मूलम्-तिण्णुदही पलिओम, - मसंखभागो जहन्न नीलठिई।
दस उदही पलिओम असंखसागं च उकोसी ॥४२॥ छाया-त्रीन् उदधीन् पल्योपमासंख्यभागं जघन्येन नीलस्थितिः।
दश उदधीन् पल्योपमासंख्येयभागं च उत्कृष्टा ॥ ४२ ॥ टीका--'तिण्णुदही' इत्यादि-- नीलस्थितिः नीललेश्यायाः, त्रीन् उदधीन् त्रीणि सागरोपमाणि पल्योपमासंख्येयभागं च जघन्या भवति । दश उदधी= दश सागरोपमाणि, पल्योपमासागरोपम प्रमाण होती है। यहां जो दल हजार (१००००) वर्ष की जघन्य स्थिति कही है वह रत्नप्रभापृथिवी की अपेक्षा से जाननी चाहिये । क्यों कि वहां पर ही जघन्य आयु दलहजार ( १०००० ) वर्ष की कही गई है। उत्कृष्ट स्थिति वालुका प्रभा में है। वहां पर भी उपरितन प्रस्तरों में रहने वाले नारकों की यह स्थिति होती है। सारांशप्रथम नरक से लेकर वालुकाप्रभा तक कापोती लेश्या होती है, तो यह आगे २ अधिक तीव्र संवलेशवाली होती जाती है । इस अपेक्षा वालुकाप्रभा में कापोतीलेश्या की यह उत्कृष्ट स्थिति होती है ॥४१॥
अब नील लेश्या की स्थिति कहते हैं--'तिण्णुदही इत्यादि ।
अन्वयार्थ--(नीलठीई-नीलस्थितिः ) लीललेश्या की स्थिति (जहन्नेहि-जघन्येन ) जघन्य की अपेक्षा (तिण्णुदही पलिओपममसंखभागહજાર (૧૦૦૦૦) વર્ષની જઘન્ય સ્થિતિ બતાવાયેલ છે તે રત્નપ્રભા પૃથ્વીની અપેક્ષાથી જાણવી જોઈએ. કારણકે, ત્યાં ઉપર જઘન્ય આયુ દસ હજાર (૧૦૦૦૦) વર્ષની કહેવામાં આવેલ છે. ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ વાલુકા પ્રભામાં છે. ત્યાં ઉપર પણ ઉપરનાં પ્રસ્તમાં રહેવાવાળા નારકીના જીની આ પ્રમાણે સ્થિતિ હોય છે. સારાંશ–પ્રથમ નરકથી લઈને વાલુકા પ્રભા સુધી કાપાત વેશ્યા હોય છે. અને તે આગળ જતાં ઘણું તીવ્ર સંકેશવાળી થતી જાય છે. આ કારણે વાલુકા પ્રભામાં કાતિલેશ્યાની આ રીતે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ થાય છે ?
है नीवेश्यानी स्थिति छ-" तिण्णुदही" त्या !
भ-पयार्थ-नील ठीई-नील स्थितिः नीरा देश्यानी स्थिति जहन्नेहिजघन्येन धन्यनी अपेक्षा तिण्णुदही पलिओवममसंखभाग - त्रीन उदधीन पल्यो
