________________
प्रियदर्शिनी टोका अ० ३२ प्रमादस्थानवर्णने घाणेन्द्रियनिरूपणम् ५१३ मूलम्-जे यावि दोसं समुवेइ तिव्वंतसिँक्खणे से उ उवेइ दुक्खं। दुइंतदोसेण सर्पण जंतूं , न किंचि गंध अवरझईसें ॥५१॥
छाया--यश्चापि द्वेषं समुपैति तीव्र, तस्मिन् क्षणे स तु उपैति दुःखम् । दुर्दान्तदोषेण स्वकेन जन्तुः, न किंचित् गन्धो अपराध्यति तस्य ॥५१॥ टीका--'जेया वि' इत्यादि--
यश्च जन्तु स्तोत्रं द्वेषं समुपैति स तु तस्मिन्क्षणेऽपि, स्वकेन दुर्दान्तदोषेण, दुखं उपैति, गन्धस्तु तस्य किश्चित् , नापराध्यति, इत्यन्वयः ।व्याख्या पूर्ववत्।।५१॥ मूलम्-एगंतरत्ते रुइरस गंधे, अतालिसे से कुणई पओसं। दुःखस्य संपील मुंवेइ बाले, न लिप्पई तेणेमुंणी विराँगो॥५२॥
भावार्थ-गन्ध विषयमें जो प्राणी अनुरागी बन जाता है वह नागद्मनी आदि औषधियोंके गंधमें अनुरागी बने हुए सर्पकी तरह अकालमें मृत्युको पास करता है। घातक लोग जब सर्पको मारना चाहते हैं तो वे वहां केतकी आदि औषधियोंको उसके बिलसे कुछ दूर रख देते हैं इससे वह उनकी गंधसे आकृष्ट होकर ज्यों ही बिलसे बाहिर निकलता है कि वे उसको शीघ्र ही मार देते हैं ॥५०॥ 'जे यावि' इत्यादि।
जो प्राणी अमनोज्ञ गंधके विषयमें तीव्र द्वषको धारण करता है वह उस क्षणमें अपने दुर्दान्त दोषके कारण ही दुःख पाता है। इसमें उस गंधका कुछ भी दोष नहीं है ॥५१॥ ।
ભાવાર્થ–ગંધના વિષયમાં જે પ્રાણી અનુરાગી બની જાય છે તે નાગદમણીય આદિ ઔષધિયોની ગંધમાં અનુરાગી બનેલા સર્ષની માફક અકાળમાં મૃત્યુને પ્રાપ્ત કરે છે ઘાતક લેકે જ્યારે સપને મારવાનું છે છે ત્યારે તેઓ ત્યાં કેતકી આદિ ઔષધિયો તેના દરની પાસે રાખી દે છે. એ ઔષધિની ગંધથી આકર્ષાઈને સર્પ જ્યારે ઘરમાં બહાર નીકળે છે ત્યારે એ ઘાતકી મનુષ્યો તેને મારી નાખે છે. પશે
"जे यावि" त्यादि
જે પ્રાણી અમનેઝ ગંધના વિષયમાં તીવ્ર ઠેષને ધારણ કરે છે તે એ ક્ષણમાં પિતાના દુર્દાન્ત દેષના કારણે જ દુઃખ પામે છે. આમાં એ ગંધને is ५ होष नथी. ॥५१॥
उ०-६५
