________________
प्रियदर्शिनी टोका अ. ३१ चरणविधिवर्णनम् छाया - क्रियासु भूतग्रामेषु, परमाधार्मिकेषु च । यो भिक्षु तते नित्यं स नास्ते मण्डले ॥ १२ ॥
टीका- 'फिरियासु' इत्यादियो भिक्षु क्रियासु - कर्मबन्धकारणीभूताचेष्टाः क्रिया-अर्थानर्थादिभेदात् त्रयोदशविधास्तासु । उक्तंहि —
४३५
myd
अट्ठा - Sणट्ठा - हिंसा - कम्हा - दिट्ठी य-मोस - ऽदिणे य । अज्झत्थ- माण- मित्ते, माया - लोभे - रियावहिया ॥ १ ॥ छाया --अर्थाऽनर्थ-हिंसा, अकस्माद् दृष्टिश्च यृषा-दत्तं च । अध्यात्म मानो मैत्री, माया लोभ ईर्ष्या पथिकी ॥ १ ॥ तथा - भूतग्रामेषु भूतानि - प्राणिनस्तेषां ग्रामाः समूहाः भूतग्रामा एकेन्द्रियादि भेदेन चतुर्दशविधास्तेषु । उक्तं हि-
एर्गिदिय हुमियरा, सन्नियर पर्णिदिया य सबिति चऊ | पज्जत्ता पज्जत्तगमेएणं चोदसग्गामा ||१||
छाया -- एकेन्द्रियाः सुक्ष्मा इतरे संज्ञिन इतरे पञ्चेन्द्रियाश्च स द्वित्रिचतुरिन्द्रियाः । पर्याप्तापर्यातकभेदेन चतुर्दश ग्रामाः ॥ १ ॥
' किरिया ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - (जे भिक्खू किरियासु भूयग्रामेसु परमाहम्मिएस य निच्च जयई से मंड़ले न अच्छइ-यः भिक्षुः क्रियासु भूतग्रामेषु परमाधामिकेषु च नित्यं यतते स मंड़ले वास्ते) जो भिक्षु क्रियाओंमें, भूतग्रामों में एवं परमधार्मिकों में नित्य प्रयत्नशाली रहता है वह संसारसे पार हो जाता है ।
भावार्थ - कबन्धकी कारणभूत चेष्टाओंका नाम क्रिया है । ये अर्थ और अनर्थ आदि भेदसे तेरह प्रकार की हैं । अर्थक्रिया, अनर्थक्रियार, हिंसा क्रिया रे, अकस्मात् क्रिया४, दृष्टिक्रिया५, मृषाक्रिया ६, अन्तक्रिया७,
66
faktany" Suildi
अन्वयार्थ —जे भिक्खू किरियासु भूयग्रामेसु परमाहम्मिएस य निच्चं जयई से मंडले न अच्छइ - यः भिक्षुः क्रियासु भूतग्रामेषु परमाधार्मिकेषु च नित्यं यतने स मंडले नाते ? लिनु प्रियाओस, भूत ग्राभासां ने परमाधामिमां नित्य પ્રયત્નશાળી રહે છે એ સ'સારથી પાર થઈ જાય છે.
ભાવા—કમબંધની કારણભૂત ચેષ્ટાઓનું નામ ક્રિયા છે, એ અર્થ अने अनर्थना लेहथी तेर अारती छे. (१) अर्थडिया, (२) अनर्थंडिया, (3) डिसाडिया, (४) अस्मात् डिया, (च) दृष्टिडिया, (१) भृषाडिया, (७)
