________________
७१६
उत्तराध्ययनसूत्रे
स्व मत्वा हर्षभरित हृदयः मफुललोचनः प्रकृष्टहर्षवशविंगलदनु जाय गाढमालिङ्गितनान् । ततः कृत सकलकृत्य सुखोपविष्ट परधनु कुरः पृष्टवान्भोवरधनो । त्यक्व गतः ? का चैवानत्कालपर्यन्त स्थितः ? सर्व निवेदय । वरधनुर्वेदति
2
-
तस्या रात्रो निद्रामुपागतयोर्युग्योः शजालानन्त रितगात्रेण चौरेणैकेन वाणप्रहारेण मम पादोनिद्धः । वेदनाधिकतयाऽह स्थान्निपतितः । मम दशां विलोक्य युवा चिन्तामाप्स्यथ इति विचार्याह युवा नोत्थापितवान् । रथस्त्वग्रे चलित ।
पहिचान कर कुमारने एकदम उसको दोनों बाहुओंसे भर लिया । इसकी प्राप्तिसे कुमार ने अपने आपको गये हुए प्राणोंका फिर से आना जैसा माना । हर्षके प्रकर्षसे उस समय कुमारके दोनों नेत्र सावन भादों की झड़ीको भी लज्जित सा कर रहे थे। अर्थात् कुमारके नेत्रों
हर्पके आसू खूब बहने लगे जय कि वह वरधनु अपने समस्त कृत्य कर चुका और स्वस्थ होकर बैठ चुका तब उससे कुमार ने पूछा कि धरधनु ! कहो तुम कहा चले गये थे, और इतने समय तक कहा पर रहे। कुमारके इस प्रश्न को सुनकर वरधनु ने कहा- सुनो में कहता हू
जब रथमे रत्नवती और आप निद्रावशथे, तब वशजाल के भीतर छिपे हुए किसी चौरने एक ही बाणके प्रहारसे मेरा पैर जर्जरित कर दिया । उससे मुझे बड़ी भारी वेदना हुई । मैं उसी समय रथ से नीचे गिर पडा । आप लोगोको मेरी इस स्थितिको देखकर चिन्ता न हो, इस विचार से मैंने आप को नही जगाया । रथ इतने मे आगे निकल गया। मै वहा से '
પેાતાના અને ભુજાએ વડે જકડી છાતી સરસેા ચાપ્યા વરધનુના મેળાપથી કુમારના જીવમાં જીવ આવ્યા, જાણે કે તેના ખાવાઈ ગયેલ પ્રાણ તેને ફરીથી પ્રાપ્ત થયે। એવુ માનીને હર્પોન્મત્ત બનેલા કુમારના અને નેત્રામાંથી શ્રાવણ અને ભાદરવાની ઝડી વરસવા લાગી રાજકુમાર આ રીતે ઘણુંા સમય રડી રહ્યો પછી સ્વસ્થ થતા તેણે વરધનુને પૂછ્યુ, ક! તમે કયા ચાલી ગયા હતા ? અને આટલા સમય કયા વિતાન્યા ? કુમારના આ પ્રશ્નને સાભળી વરધનુએ કહ્યુ, સાભળે!! રથમા રત્નવતી અને તમે નિદ્રાધીન હતા ત્યારે વશજાળની આ દર છુપાયેલા કોઈ ચારે એક ખાણુના પ્રહારથી મારા પગ જર્જરીત કરી દીધા એનાથી મને ખૂબ જ વેદના થવા લાગી અને હું એ વખતે રથની નીચે પડી ગયે। આપ લેાકેાને મારી આવી સ્થિતિ નેઇ ચિંતા ન વિચારથી મે આપને જગાડેલ નહી એટલામા રથ આગળ નીકળી
થાય એ
