Page Text
________________
ज्ञानन्द्रिका टीका-पदृष्टान्तः
अथ पत्रदृष्टान्तः
राज्ञः समीपे सुप्तं रोहकं रात्रौ यामद्वये व्यतीते सति राजा पुनरब्रवीत् - अरे रोहक ! जागffff वा स्वपिषि ? | रोहक आह- राजन् ! जागर्मि । राज्ञा प्रोक्तम्- तर्हि किं चिन्तयसि ? | रोह केणोक्तम् - राजन् ! अश्वत्थ पत्रस्य किं दण्डो महान् भवति, उत शिखारूप :- पत्राग्रभागः ? । एवमुक्ते राजा संशयमापन्नो वदति - रोहक ! त्वया सम्यक् चिन्तितम् किं तु निर्णयः क इति वद | रोहकः माहयावत् पत्राग्रभागो न शुष्यति, तावद् द्वे अपि समे । ततो राज्ञा पार्श्ववर्ती लोकः पृष्टः ग्यारहवां पत्रदृष्टान्त
ܪܦ
राजा के पास में सोये हुए रोहक के जब रात्रि के दो प्रहर व्यतीत हो चुके तो राजा ने उससे कहा- रोहक ! जग रहा है या सो रहा है? रोहक ने संभलकर उत्तर दिया- महाराज ! जग रहा हूं । जगता २ क्या विचार कर रहा है । इस प्रकार राजा के पूछने पर रोहक ने उत्तर दियामहाराज ! मैं विचार कर रहा हूं कि अश्वत्थ - पीपल के पते का दण्ड महान् होता है या उसका शिखारूप अग्रभाग महान् होता है ? रोहक की इस विचारधारा से परिचित होने पर राजा स्वयं संशयापन्न होकर कहने लगा रोहक ! तूं ने विचार तो अच्छा किया पर निर्णय इसका क्या है सो तूं ही कह मेरी तो समझमें कुछ भी नहीं आ रहा है। रोहक ने राजा की बात सुनते ही उत्तर दिया- देखो, जब तक पत्राग्रभाग शुष्क नहीं होता है तबतक दोनों ही समान माने जाते हैं । रोहक की इस बात અગીયારમું પત્ર દૃષ્ટાંત
८८
રાજાની પાસે સૂતેલા ાહકને રાત્રિના એ પ્રહર પસાર થતાં રાજાએ કહ્યું, “ રોહક ! જાગે છે કે સૂઈ ગયા છે ? 'આરોહકે તે સાંભળીને જવાખ भाथ्यो, મહારાજ ! જાગુ` છું.” જાગતા જાગતા શે વિચાર કરી રહ્યો છે ? એવા રાજાને પ્રશ્ન સાંભળીને રોહકે જવાખ આપ્યા, “ મહારાજ! હું તે વિચાર કરૂ' છું કે પીપળાના પાનના ઈંડ મહાન્ હાય છે કે તેને શિખારૂપ અગ્રભાગ મહાન્ હાય છે ? ” રોહકની આ વિચાર ધારાથી પરિચિત થતાં રાજા પેાતેજ સંશયયુક્ત થઈને કહેવા લાગ્યા, “ રોહક! તે વિચાર તા સરસ કર્યાં પણ તેના શે। નિય છે તે તુજ કહે. મને તે કંઈ પણ સમજાતુ નથી.” રોહકે રાજાની વાત સાંભળતા જ જવાખ આપ્યા, જુએ, જ્યાં સુધી પત્રાગ્રભાગ સૂકાતા નથી ત્યાં સુધી અન્ને સમાન જ મનાય છે. ” રોહકની આ વાતના નિર્ણય
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |