Page Text
________________
शानचन्द्रिका टीका-आचारागस्वरूपवर्णनम्.
___ ५५३ शब्दानां द्वन्द्वः । आचारादि वृत्यन्ताः अत्राचारागसूत्रे कथ्यन्ते इति भावः। स पूर्वोक्त आचारः समासतः--संक्षेपतः पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, पञ्चविधत्वमेवाह-'तं जहा०' इत्यादिना । तत्र प्रथमे आचारो ज्ञानाचारः स हि श्रुतज्ञानविषयः कालविनयवहुमानोपधानानिहव व्यञ्जनाथं तदुभयरूपोऽष्टविध', व्यञ्जनशब्दोऽत्र पदवाचकः, तच्च सूत्रस्थपदानां सम्यगुच्चारणम् । उक्तञ्च ज्ञानाचारस्वरूपम्----
"काले विणये बहुमाणे उपहाणे तहा अनिण्हवणे ।
___वंजण तत्थ तदुभये अट्टविहो णाणमायारो" ॥१॥ छाया-कालो विनयो बहुमान उपधान तथा अनिहवनम् ।
___ व्यञ्जनमर्थस्तदुभयम् अष्टविधो ज्ञानाचारः ॥ इति । मयात्रा है। तथा इस रत्नत्रयरूप संयन के निर्वाह निमित्त जो परिमितमात्रामें आहार ग्रहण किया जाता है वह मात्रा है। तथा अनेक प्रकार के अभिग्रहों का धारण करना यह वृत्तिशब्द का अर्थ है। तात्पर्य इसका यह है कि इन साधु के आचार आदि समस्त कर्तव्यों का आचारांगसूग्रमें वर्णन किया गया है।
वह आचार संक्षेप से पांच प्रकार का कहा गया है, जैसे-ज्ञानाचार १, दर्शनाचार २, चारित्राचार ३, तप आचार ४, और वीर्याचार ५। इनमें ज्ञानाचार श्रुतज्ञान के विषय में होता है। यह-काल १, विनय २, वहुमान ३, उपधान (उपवासादितप) ४, अनिलव ५, व्यंजन ६, अर्थ ७, एवं तदुभय ८, इस रूप से आठ प्रकार का बतलाया गया है। सुत्रस्थित पदों का अच्छी तरह से उच्चारण करना इसका नाम व्यंजन है । સંયમયાત્રા છે. તથા તે રત્નત્રયરૂપ સંયમના નિર્વાહ માટે જે પરિમિત માત્રામાં આહાર બહણ કરાય છે તેનું નામ માત્રા છે. તથા અનેક પ્રકારના અભિગ્રહને ધારણ કરે એ વૃત્તિ શબ્દનો અર્થ છે. તેનું તાત્પર્ય એ છે કે એ સાધુએના આચાર આદિ સમસ્ત કર્તવ્યનું આચારાંગ સૂત્રમાં વર્ણન કરવામાં मावत छ.
से माया२ सक्षितम पांच मारना डेट छ-(१) ज्ञानाया२, (२) शनाया२, (3) शास्त्रिाया२, (४) त५ आया२, मने (५) वीर्याया२. तेसमां शानाया२. श्रुतज्ञानता विषयमा थाय छे. (१) ४, (२) विनय, (3) भान. (४) उपधान, (५) मनिह्नव, (९) व्यind, (७) २५ गने (८) तहमय, सेम આઠ પ્રકારનો બતાવ્યો છે. સૂત્રમાં રહેલ પદાર્થનું સારી રીતે ઉચ્ચારણ કરવું તેનું નામ વ્યંજન છે (૧) દર્શનાચાર. સમ્યકત્વિને આચાર. તે આઠ
म०७०
| SR No. | 009350 |
| Book Title | Nandisutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 940 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_nandisutra |
| File Size | 58 MB |