Page Text
________________
राजप्रश्रीयस
अपि च 'स्थानामुत्रस्य तृतीये स्थाने त्रिदेवा एा जिना: प्रतिपादिताः अवधिजिना: १, मनः पर्यवजिना: २, केवलजिनाश्च३. एनस्त्रिषु कश्चिदपि जिनः नात्तप्रतीयते तस्मादनेनापि ज्ञायते यदियं कामदेवस्यैव मतिमा चकास्ति नत्यताम्, 'कन्दर्पोऽपि जिनचैव " इति हेमनाममालाकोप - प्रामाण्येन कामदेवस्यापि जिनशब्देन प्रतिपादिनत्वात ( ४ )
६५६
किञ्च भवनपतिमारभ्य नवत्रैवेयक विमानपर्यन्तम् अभविमिथ्यात्त्रिना गच्छनि, केवलसम्यक्त्वनस्तु पञ्चानुत्तर विमानेषु गच्छन्तीतिकवितम्. किन्तु उभयत्तापि प्रतिमापूजाफलत्वेन किमपि वर्णनादिकं नोपलभ्यते तावता नितुं शक्यते यत् सम्यक्त्वनां कृते नामित प्रतिमापूजन मावश्यकम् (५) अपिच - स्थानाङ्गस्त्र के तृतीयस्थान में जिनमानभाएं तीन प्रकार को कही गई है - १ अर्वाधिजिनों की, २ मनः पर्यवजिनों की और तीसरी केव लिजिनों की. इन तीनों में यहां कोई जिनमतीत नहीं होता है । अतः इससे भी यही प्रतीत होता है कि यह प्रतिमा कनदेव को है, अरहन्तों की नहीं है। हेमनाममाला कोप में कन्दपडिपि जिनचैव, ऐसा कहा गया है, अतः जिनशब्द का प्रयोग कन्दर्प- नामदेव में भी होता है जो इस कथन की प्रमाणता से वह प्रतिमा कामदेव की ही है ।
किच- भवनपति से लेकर नवग्रैवेयक विमानतका अभवी मिध्यादृष्टिजीव जाते हैं केवलसम्यक्त्ववाले तो पांच अनुत्तर विमानों में जाते हैं परन्तु फिर भी इन दोनों स्थानों में मूर्ति आदि का कुछ भी वर्णन आदि नहीं मिलता है। इससे यह निश्चय किया जा सकता है कि सम्यत्तवी जीवों के लिये मूर्तिपूजा आवश्यक नहीं है।
વળી, સ્થાનાંગસૂત્રના તૃતીયસ્થાનમાં જિનપ્રતિમાએ ત્રણ પ્રકારની કહેવામાં આવી છે. ૧ અવધિજીનેાની, ૨ મન:પર્યં વિજ્રનાની, અને ૩ કેવાલજિનાની. આ ત્રણેમાંથી અહીં એક પણ. જિનની પ્રતીતિ થતી નથી. એથી એ વાત સ્પષ્ટ થાય छे है या प्रतिभा उ.महेवनी छे, अर्हन्तोनी नथी हैमनाममाला" उपभां "कन्दपेऽपि जिनश्चैव" यम उवामां मायुं छे. मेथी निनराण्डनो प्रयोग કન્ત-કામદેવ—માટે થાય છે. આ કથનને પ્રમાણુરૂપ માનીને આપણે કહી શકીએ છીએ કે આ પ્રતિમા કામદેવની જ છે.
વળી, ભવનપતિથી માંડીને નવથૈવેયક વિમાન સુધી અવિમિથ્યાષ્ટિ જીવા જાય છે. સમ્યકત્વવાળા નેા ફક્ત પાંચ અનુત્તર વિમાનામ જાય છે. છતાં એ આ બન્ને સ્થાનેશમાં સ્મૃતિ વગેરેનું થાડું પણ વર્ણન કરવામાં આવ્યું નથી. એથી એ વાત સિદ્ધ થાય છે કે સમ્યક્ત્વી જીવા માટે મૂર્તિપૂજા આવશ્યક નથ
| SR No. | 009342 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 721 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 55 MB |