________________
सुबोधिनी टीका. सू. ८५ सूर्याभस्य इन्द्राभिषेकवर्णनम्
टीका--'तएणं' इत्यादि। व्याख्या निगदसिद्धा। नवरम्-जलावगाहं. जलप्रवेशं जलमऊ न जलेन शीरशोधनं च करोति, जलावगाहनं जलमजनं च कृत्वा जलक्रीडां करोति, जलक्रीडां कृत्वा जलाभिषेकंजलेन स्नपनं करोति, जलाभिषेकं कृत्वा आचान्त: नवसंख्यकानामपि शरीरद्वाराणाम् अतिस्वच्छजलेन प्रक्षालनात् कृताचमनः, चोक्षः अत्यल्पस्यापि मल य अपनयनात् पवित्रः, अतएच परमशुचिभूत: अतिशुर तां प्राप्तः सन् हुदात् प्रत्यवतरतिनिस्सरति।।सु.८४।
मूलम्-तए णं सूरियाभस्स देवस्स सामाणियपरिसोववन्नगा देवा आभिओगिए देवे सदावेंति, सदावित्ता एवं क्यासी-खिप्पामेव भो देवाणुप्पिया! सूरियाभस्स महत्थं महग्ध महरिहं विउलं इंदाभिसेयं उवटवेहा तए णं ते आभिओगिया देवा सामाणियपरि. सोववन्नेहिं देवेहिं एवं वुत्तो समाणा हटू जाव हियया करयलपरिजहां कि अपना सिंहासन था वहां जाकर वह पूर्वदिशा की ओर मुंह करके उस सिंहासन पर बैठ गया ।
इसकी व्याख्या स्पष्ट है. जलावगोह का अर्थ है जल में प्रवेश करना और जलमजन शब्द का अर्थ है जलसे शरीरका शोधन करना-यह सब करके फिर उसने जलक्रीडा की जल से क्रीडा करके जलाभिषेक-जल से स्नपन किया. जलाभिषेक करके फिर वह आचान्त हुआ नौ द्वारों के प्रक्षालन से वह चोक्ष-चोखा शारीरिक शुद्धि से युक्त हुआ इस तरह से पवित्र बना हुआ वह शारीरिक अतिशुद्धता को प्राप्त कर उस हद से बाहर निकला मू.८४॥ च्छित्ता सीहासणवरगए पुरत्याभिहे सनिसण्णे) प्रतिष्ट थधने पछी ते ४यां પિતાનું સિંહાસન હતું ત્યાં ગયે. ત્યાં જઈને પૂર્વ દિશા તરફ મેં ફરીને તે સિંહસન ઉપર બેસી ગયે.
આ સૂત્રની વ્યાખ્યા સ્પષ્ટ જ છે. જલાવગાહન શબ્દનો અર્થ–થાય છે, જળમાં પ્રવિષ્ટ થવું. અને જલમ જજનને અર્થ થાય છે જળથી શરીરનું શોધન કરવું. આ બધું પતાવીને તેલે જળક્રીડા કરી જળક્રીડા કરીને જલાભિષક –જળસ્નાન કર્યું જલાભિષેક કરીને તે આચાત્ત થયે. નવદ્વાન–પ્રક્ષાલનથી તેણે એક્ષ-ચોખી-શારીરિક શુદ્ધિ મેળવી એટલે કે આ પ્રમાણે પવિત્ર થઈને તે શારીરિક વિશુદ્ધતા મેળવીને તે હૃદ (ધર)માંથી બહાર નીકળે. સૂઇ ૮૪
