Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २१ सू० ११ औदारिकादि शरीरवतां अल्पस्वनिरूपणम् ८२३ अतिप्रभूतानि सन्ति तस्माद् आहारऋशहीरेभ्यः प्रदेशार्थतथा चैक्रिय शरीराणि असंख्येरगुणानि भवन्ति, तदपेक्षया-'ओरालियसरीरा पएसट्टयाए असंखेजगुणा' औदारिप शरीराणि प्रदेशार्थ तया असंख्येयशुणानि भवन्ति, तेषामसंख्येपोकाकाशप्रदेशप्रमाणतयोपटभ्यमानस्वात् तत्प्रदेशानामतिप्रचुराणां सद्भावात् तेभ्योऽपि-'तेयगसरीरा पएसट्टयाए अणंतगुणा' तैजसशरीराणि प्रदेशार्थता अनन्तगुणानि,द्रव्यार्यतापि तेपामौदारिकशीरेभ्योऽनन्तगुणत्वात्' तेभ्योऽपि-कामगसरीरा पएसट्टयाए अर्णतगुणा' कार्मणशरीराणि प्रदेशार्थतया अनन्तगु' णानि भवन्ति, कार्मणवर्गणानां तैजसवर्गणाभ्यः परमाण्यपेक्ष पाऽनन्तगुणत्वात्, 'दबटुपएसट्टयाए सव्वत्थोवा आहारगसरीरा दवद्वशए' दव्यार्थप्रदेशार्थतया-द्रव्यप्रदेशोभयार्थापेक्षायाम् सर्वस्तोकानि आहारकशरीराणि द्रव्यार्थतया भवन्ति, 'वेउब्धियसरीरा दबयाए असंखेजगुगा' वैक्रिपशरीराणि द्रव्यार्थतया असंख्येयगुणानि भवन्ति, तेभ्योऽपि-'ओरालियसरीरा दरवाए असंखेज गुण।' औदारि शरीराराणि द्रव्यार्थत या असंख्ये यगुणानि भवन्ति
अपेक्षा वैफियशरीर प्रदेशों की दृष्टि ले असंख्यातगुणा कहे गए है। . ___ उनकी अपेक्षा औदारिक शरीर प्रदेशों की दृष्टि से असंख्यात गुणा होते हैं, क्योंकि वे असंख्यात लोसाकाशों के प्रदेशों के बराबर पाये जाते हैं इस कारण उनके प्रदेश अतिप्रचुर होते हैं। उनकी अपेक्षा त नसशरीर प्रदेशों की की दृष्टि से अनन्तगुणा होते हैं, क्योंकि वे द्रव्य की दृष्टि से भी औदारिकशरीरों से अनन्तगुणा हैं। तैजसशरीरों की अपेक्षा कार्मणशरीर प्रदेशों की दृष्टि से अनन्तगुणा हैं, क्योंकि कार्मण वर्गणाएं तैजस वर्गणाओं की अपेक्षा परमाणुओं के लिहाज से अनन्तगुणित होती हैं।
द्रव्यार्थ-प्रदेशार्थ अर्थात् द्रव्य और प्रदेश उभय की अपेक्षा द्रव्य की दृष्टि से आहारकशरीर सब्य से कम हैं । वैक्रियशरीर द्रव्य की दृष्टि से असंख्यात રકશરીર સ ખ્યામાં પણ અલ્પ કેવળ સહસ્ત્ર પૃથકત્વ હોય છે, પણ વૈકિયશરીર અસ ખ્યાત શ્રેણિગત આકાશ પ્રદેશના બરાબર હોય છે. એ કારણે આહારકશરીરની અપેક્ષાએ લૅકિયશરીર પ્રદેશની દૃષ્ટિથી અસંખ્યાત ગણા કહેલ છે.
તેમની અપેક્ષાએ ઔદારિકશરીર પ્રદેશની દ્રષ્ટિથી અસંખ્યાતગણ હોય છે, કેમ કે તેઓ અસંખ્યાત કાકાશની બરાબર મળે છે. એ કારણે તેમના પ્રદેશ અતિપ્રચુર હોય છે. તેમની અપેક્ષાએ તેજસશરીર પ્રદેશોની દષ્ટિથી અનઃગણા વધારે હોય છે, કેમ કે તેઓ દ્રવ્યની દૃષ્ટિથી પણ ઔદારિક શરીરેથી અનન્તગણું છે તેજસશરીરની અપેક્ષાએ કાર્મશરીર પ્રદેશોની દ્રષ્ટિથી અનન્તગણુ છે, કેમ કે કાર્મણવણાબો તૈજસ વર્ગણાઓની અપેક્ષાએ પરમાણુઓનઃ લિડાજથી અનન્તગુણિત હોય છે.
- દ્રવ્યાર્થ–પ્રદેશાર્થ અર્થાત્ દ્રવ્ય અને પ્રદેશ ઉભયની અપેક્ષાએ દ્રવ્યની દ્રષ્ટિથી અસખ્યાતગુણિત છે. તેમની અપેક્ષાબે ઔદ્યારિક શરીર દ્વવ્યતા અસ ખ્યાતગુણિત છે કેમ કે
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |