Page Text
________________
प्रायोधिनी टीका १५ १७ सू० ६ मनुष्यसमानाहारादिनिरूपणम् खलु-महाशरीराल्पशरीरमनुष्याणां मध्ये ये ते महाशरीराः मनुष्या भवन्ति ते खलु बहुतरान् पुद्गलान् आहारयन्ति यावद्-वहुतरान् पुद्गलान् परिणामयन्ति, बहुतरान् पुद्गलान् उच्छ्वसन्ति बहुतराव पुद्गलान् निःश्वसन्ति, किन्तु 'आहच आहारति आहच्च नोससंति' आहत्य-कदाचिदेव ते देवकुर्यादिमिथुनका उच्छ्वसन्ति निःश्वसन्ति च, तेषां मनुष्यान्तरापेक्षया अत्यन्तसुखित्वात् कदाचिदेव उच्छ्वासनिःश्वासौ संभवतः, 'तत्य णं जे ते अप्पसरीरा ते णं अप्पतराए पोग्गले आहारैति जाव अप्पतराए पोग्गले नीससंति' तत्र खलु-महाशरीराल्पशरीरमनुष्याणां मध्ये ये ते अल्पशरीरा मनुप्या भवन्ति ते खलु अल्पतरान् पुद्गलान् आहारयन्ति यावत्-अल्पतरान् पुद्गलान् परिणामयन्ति, अल्पतरान् पुद्गलान् उच्छ्वसन्ति निःश्वसन्ति च किन्तु 'अभिक्खणं आहारेंति जाव अभिक्खणं नीससंति' अभीक्ष्णं-शश्वत् आहारयन्ति अल्पशरीर अर्थात् विशाल शरीर वाले और छोटे शरीर वाले। इन दोनों में से जो मनुष्य महाशरीर होते हैं, वे बहुतर पुगलों का आहार करते हैं, बहुतर पुगगलों को परिणत करते हैं, बहुतर पुद्गलों को उच्छ्वास के रूप में ग्रहण करते हैं और बहुतर पुगलों को निःश्वास के रूप में त्यागते हैं । किन्तु देवकुरु आदि में युगलिक महाशरीर मनुष्य कदाचित् कबलाहार करते हैं, कहा भी है कि'उनका आहार अष्टमभक्त से होता है, अर्थातू बीच-बीच में तीन-तील दिन छोड कर वे आहार करते हैं। वे कभी-कभी ही उच्छ्वास और निःश्वास लेते हैं, क्योंकि वे दूसरे मनुष्यों की अपेक्षा अत्यन्त सुखी होते हैं, इस कारण कभी-कभी उनका उच्छ्वास निःश्वास होना संभव है। ___ उन महाशरीर और अल्पशरीर मनुष्यों में जो अल्पशरीर मनुष्य हैं, वे अल्पलर पुद्गलों का आहार करते हैं, यावत्-अल्पतर पुद्गलों को परिणत करते हैं, अल्पतर पुद्गलों का उच्छ्वास-नि:श्वास लेते हैं और सदा आहार करते हैं, यावतू सदैव उसे परिणत करते रहते हैं, सदैव उच्छ्वास लेते हैं મહા શરીર હોય છે, તેઓ ઘણા બધા પુદ્ગલેને આહાર કરે છે, ઘણા બધા પુદ્ગલેને પરિ. ણત કરે છે, ઘણુ બધા પુદુ પુદ્ગલેને ઉપવાસના રૂપમાં ગ્રહણ કરે છે અને ઘણા બધા પુલેને નિઃશ્વાસના રૂપમાં ત્યાગે છે. પરંતુ દેવ કુરૂ આદિમાં યુગલિક મહા શરીર મનુષ્ય કદાચિત્ કવલાહાર કરે છે. કહ્યું પણ છે કે, તેમને આહાર અષ્ટમભક્તથી થાય છે, અર્થાત્ વચમાં–વચમાં ત્રણ ત્રણ દિવસ છોડીને તેઓ આહાર કરે છે. તેઓ ક્યારેક કયારેક જ ઉચ્છવાસ અને નિ શ્વાસ લે છે, કેમકે તેઓ બીજા માણસની અપેક્ષાએ અત્યા સુખી હોય છે, એ કારણે ક્યારેક કયારેક જ તેમને ઉવાસ નિઃશ્વાસ થે સંભવિત છે.
તે મહાશરીર અને અ૫ શરીર માણસોમાં જે અ૫ શરીર માણસ છે તેઓ અલ્પતર પુદ્ગલેને આહાર કરે છે, યાવત્ અલ્પતર પુદ્ગલેને પરિણુત કરે છે, અલપતર પુદ્ગલેને ઉવાસ–નિઃશ્વાસ લે છે અને સદા આહાર કરે છે યાવત્ સદૈવ તેમને પરિણત
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |