Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ १० ११ मनुष्यादि सलेश्याल्पयतुत्वनिरूपणम् १३५ देवीओ संखेज्जगुणाओ' कापोतलेश्या दे-यो हि सख्येयगुणा भवन्ति, भवनवासि वानव्यन्तरनिकायान्तर्गत देवीनां कापोतलेश्यायाः सद्भावात् तदन्यत्र देबीनां, कापोतलेश्यायाः असंभवात्, ताभ्योऽपि-'नललेरसाओ विसेसाहियाओ' नीललेश्या देव्यो विशेषाधिका भवन्नि, ताभ्योऽपि-'काइलेस्साओ विसेसा हियानो' कृष्णलेश्या देव्यो विशेषाधिका भवन्नि, ताभ्योऽपि-'तेउलेस्सा देवा संखेज्जगुणा' तेजोलेश्या देवाः संख्येयशुणा भवन्ति, कतिपयानां भानवासि वानव्यन्तर णां सर्वेषां ज्योतिष्कसौधर्मशानदेवानां तेजोलेश्याया: सद्भावात, तेभ्योऽति-तेउलेस्सामओ देवीओ संखेज्जगुणाओ' तेजोलेश्या देव्यः, संख्येयगुणा भवन्ति, तासां तदपेक्षया द्वात्रिंशद्गुणत्वात्, अथ भवनपतिविपयमल्पबहत्वं गौतमः पृच्छति-'एएसि णं भंते ! भवणवासीणं देवाणं कण्हलेस्साणं जाव। तेउलेस्साण य षाधिक हैं । कृष्णलेश्यावाले देवो की अपेक्षा कापोत लेश्यावाली देवियां संख्यातगुणी हैं, क्यो कि भवनवासी और वानव्यन्तर निकाय के अन्तर्गत देवियों में कापोतलेश्या पाई जाती है, अन्यत्र देवियों में कापोतलेश्या का संभव नहीं है। कापोतलेल्या वाली देवियों की अपेक्षा नीललेश्यावाली देवियां विशेषाधिक हैं । नीललेश्यावाली देवियों से कृष्णलेश्यावाली देवियां विशेषाधिक हैं। कृष्णलेश्यावाली देवियों की अपेक्षा तेजोलेश्यावाले देव संख्यातगुणा अधिक हैं, क्योंकि कुछ भवनवासी तथा दानव्यन्तर देवों में, सभी ज्योतिष्क देवों में एवं सौधर्म और ईशान देवों में तेजोलेश्या पाई जाती है। तेजोलेश्या वाले देवों की अपेक्षा तेजोलेश्या दाली देवियां संख्यातगुणी अधिक हैं क्योकि देवियां देवों की अपेक्षा यत्तीसगुनी और बत्तीस अधिक होती हैं।
भवनपति विषयक अल्पचहत्व का निरूपण करते हैं• गौतमस्वामी-हे भगवन् ! इन कृष्णलेश्या, नीललेश्या, कापोतलेश्या और નીલલેશ્યાવાળા દેવેની અપેક્ષાએ કૃષ્ણલેવાળા દેવ વિશેષાધિક છે. કૃષ્ણલેશ્યાવાળા દેવાની અપેક્ષાએ કાતિલેશ્યાવાળી દેવિ સંખ્યાત ગણી છે, કેમકે ભવનવાસી અને વાવ્યન્તર નિકાયના અન્તર્ગત દેવિયોમાં કપિલેશ્વા મળી આવે છે, અન્યત્ર વિયોમાં કાપતલેશ્યાને સંભવ નથી કાપલેક્ષાવાળી દેવિયેની અપેક્ષાએ નીલેશ્યાવાળી રેવિયે વિશેષાધિક છે. નીલલેશ્યાવાળી વિચોથી કૃષ્ણલેશાવાળી દેવિ વિશેષાધિક છે. કૃષ્ણલેશ્યાવાળી દેવિયેની અપેક્ષાએ તે જે પાવાળા દેવ સ . પાતગણ અધિક છે, કેમકે, થોડા ભવનવાસી તથા વનવ્યન્તર દે મા બધા તિક દેમ તેમજ સૌધર્મ અને ઈશાન દેવમાં તે જેલે મળી આવે છે. તેજલેશ્યાવાળા દેવેની અપેક્ષાએ તે જોવેશ્યાવાળી દેવો સંખ્યાતગણ અધિક છે, કેમકે દેવિ દેવેની અપેક્ષાએ બત્રીસગણી અને બત્રીસ અધિક હોય છે.
ભવનપતિ વિષયક અલ્પમહત્વ નિરૂપણ કરે છેશ્રી ગૌતમસ્વામી- હે ભગવન્ ! આ કુણુંલેશ્યા, નીલલેશ્યા, કાપતલેશ્યા અને તેને
| SR No. | 009341 |
| Book Title | Pragnapanasutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 841 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |