Page Text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१४५ सर्वजीवानां त्रैवियनिरूपणम् १४१५ विशेषणविहीना एव । 'अणादीया सपज्जवसिया भवसिद्धिया' अनादिकाः सपर्यवसिता भवसिद्धिकाः १ 'अणाइया अपज्जवसिया अभवसिद्धिया' अनादिका अपर्यवसिता अभवसिद्धिकाः, अभवसिद्धिकोहि-अनाथपर्यवसितोऽभवसिद्धिकत्वात् अन्यथाऽभवसिद्धिकत्वाऽयोगादिति । 'साई अपज्जवसिया नो भवसिद्धिया नो अभवसिद्धिया' साद्यपर्यवसितो नो भवसिद्धिको नो अभवसिद्धिकः, सिद्धस्य संसारक्षयात् प्रादुर्भूतस्य पुनः प्रतिपाताऽसंभवात् । ___ अथाऽन्तरमेतेषामाह-'तिहंपि नत्थि अंतरं' त्रयाणामप्यन्तरं नास्ति भवसिद्धिकस्य अनादि सपर्यवसितस्य भवसिद्धिकत्वापगमे पुनर्भवसिद्धिकत्वाऽयोगात्, १ अभवसिद्धिकस्याऽपर्यवसितत्वेन सदा तद्भावापरित्यागात् २ तृतीयसिद्ध जीव नो भवसिद्धिक नो अभवसिद्धिक हैं । सिद्धों में संसारातीत होने से न भव्यत्व भाव रहता है और मुक्ति प्राप्त कर लेने से न अभव्यत्व भाव रहता है 'अणाझ्या सपज्जवसिया' भवसिद्धिक जीव अनादि सपर्यवसित होते हैं और 'अणाझ्या अपज्जवसिया अभवसिद्धिया' अभवसिद्धिक जीव अनादि अपर्यवसित होते हैं । तथा-'साई अपजवसिया नो भवसिद्धिया नो अभवसिद्धियो' नो भवसिद्धिक नो अभवसिद्धिक जीव लादि अपर्यवसित होते हैं । इन 'तिष्णपि नत्थि अंतरं' तीनों प्रकार के जीवों में अन्तर नहीं है। तात्पर्य यह है कि जो भवसिद्धिक अनादि अपर्यवसित होते हैं उनमें पुनः भवसिद्धिकत्व से अपनय हो जाने पर भवसिद्धिकत्व का अभाव रहता है अतः यहाँ अन्तर का विचार नहीं हुआ है तथा जो अभवसिद्धिक जीव हैं उनमें अनादि अपर्यवसितता विद्यमान रहने ને અભવસિદ્ધિક છે. સિદ્ધો સંસારાતી હોવાથી તેઓમાં ભવ્યત્વભાવ હોતે નથી તેમજ મુક્તિ પ્રાપ્ત કરી લેવાથી અભવ્ય ભાવ પણ તેઓમાં રહેતું નથી. 'अणाइया सपज्जवसिया भवसिद्धिया' मसिद्धि मनाह सप सित सोय छ. मन 'अणाइया अपज्जसिया अभवसिद्धिया' ममपसिद्धि । मनाle अपय वसित डोय छे. तथा 'साई अपज्जवसिया नो भवसिद्धया नो अभवद्धिया' નો ભવસિદ્ધિક ને અભયસિદ્ધિક જીવ સાદિ અપર્યવસિત હોય છે. તથા "तिण्णपि नत्थि अंतरं' - ऋणे प्रश्न वामां मत२ डोतु नथी. मा કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે-જે ભવસિદ્ધિક અનાદિ સપર્યસિત હોય છે. તેઓમાં ફરીથી ભવસિદ્ધિકત્વનો અપનય થઈ જવાથી ભવસિદ્ધિકપણાનો અભાવ રહે છે. તેથી અહીંયા તેમના અંતરને વિચાર કરવામાં આવેલ નથી. તથા જે અભાવસિદ્ધિક જીવ છે. તેમાં અનાદિ અપર્યાવસિતપણું વિદ્યમાન રહે
| SR No. | 009337 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 1588 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 117 MB |