Page Text
________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.३ उ. ३ सू.२५ तिर्यग्योनिस्वरूपनिरूपणम्
३९३
-
'जहेव जलयराणं तहेव चक्कओ भेदो' यथैव जलचराणां चतुष्को भेदः कथित स्वथैव तेनैव रूपेण स्थळचराणामपि चतुष्को भेदो ज्ञातव्य, तथाहि प्रथमतचतुम्पदाः संमूच्छिभेदेन द्विविधा वक्तव्याः वतः संपदापर्यात अपि भवन्ति, अपर्याप्ता अपि भवन्ति, ततो गर्भजचतुष्पदा अधि पर्यायापर्यावापि भवन्ति च संपूछिनपजभेदेन पर्याप्तापर्याप्तभेदेन च चतुष्पद स्थलचरायतुः मकारा भवन्तीति । 'से तं चपय थलवरपंचिदिव विखिखजोणिया ' ते एते चतुष्पद स्थलचर पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका : भेदमभेदाभ्यां निरूपिता इति ॥ चतुष्पद स्थलचरान् निरूप्य परि स्थलचरान् निरूपयितुं मयनयन्नाह'से किं तं परि लयपविदियतिरिक्खजोनिया' अथ के ते परिसर्प स्थल
--
निक 'जहेब जलघराणं तहेब चक्क मे ओ' जिस प्रकार से जलचर जीवों के चार भेद कहे गये हैं-उसी प्रकार स्थल नर जीवों के भी नार भेद क लेना चाहिये जैसे- स्थलचर चतुष्पद जीवों के मूल भेवों से दो प्रकार के होते हैं एक संमूच्छित और दूसरे गर्भग, चतुष्पद है वे पर्याप्त भी होते हैं और अपर्याप्त भी होते हैं । इसी तरह संमूछिन चतुष्पद भी पर्याप्त और अपर्याप्त दोनों प्रकार के होते हैं। अतः संमृच्छित और गर्भज के भेद से तथा इनके पर्याप्त और अपर्याप्त के भेद से चतुष्पदस्थलचर जीव चार प्रकार के हो जाते हैं । 'सेसं चउपयथलपर पंचिदिय तिरिक्खजोगिया' इस तरह से ये चतुष्पद स्थलचर पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीव अपने भेद प्रभेदों से निरूपित हुए हैं।
परिसर्पस्थलचर निरूपण-'ले किं तं परिपथलयर पंचिदिवरिल थर पयेन्द्रिय तिर्यग्योनि 'जद्देव जलयराण तदेव चउक्कओ भेओ' પ્રમાણે જલચર જીવાના ચાર ભેદ કહ્યા છે . એજ પ્રમાણે થલચર જીવેાના પણ ચાર ભેદ કહેવા જોઇએ. જેમકે સ્થલચર ચતુષ્પદ જીવે ના સ્કૂલ એ ભેદ થાય છે, જેમકે એક સમૂòિ મચતુષ્પદ અને ખીજો ગર્ભ જચતુષ્પદ છે. તેઓ પર્યાપ્ત પણ હોય છે. અને અપર્યાપ્ત પણ હાય છે, એ જ પ્રમાણે સ`સૂચ્છિ મ ચતુષ્પદ પણ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત એમ ખન્ને પ્રકારના હાય છે તેથી સમૂમિ અને ગજના ભેદથી તથા તેના પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તકનાભેદથી ચતુષ્પદ્મસ્થલચર જીવા ચાર પ્રકારના यह लय छे. 'से त्त' चउपय थलयर प'चिदिय तिरिक्ख जोणिया' मा प्रभा मा तुष्य स्थसयर ययेन्द्रिय તિયચૈનિક જીવાનુ` તેમના બે અને પ્રભેદોથી નિરૂપણ કરવામાં આવ્યુ છે. હવે પરિસપ` સ્થલચર જીવાનુ” નિરૂપણ કરવામાં આવે છે. આ સંખ षभां श्रीगौतमस्वामी अनुश्रीने पूछे छे 'से कि' त' परिप्पथलयर प'चिदिय
जी० ५०
| SR No. | 009336 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 924 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 62 MB |