Page Text
________________
३१४
जोधाभिगमसूत्रे
तिका द्विगतिकास्तिर्यमनुष्य गत्यपेक्षया । प्रत्येकशरीरिणोऽसंख्येयाः प्रज्ञप्ता इति ! उपसंहरन्नाह - 'सेत्तं समुच्छिममणुस्सा' ते एते संमूर्च्छिममनुष्याः भेदैर्द्वारैश्च प्ररूपिता इति संमूमि मनुष्यप्रकरणम् ।
समूच्छिममनुष्यान् निरूप्य गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुप्यान् निरूपयितुं प्रश्नयन्नाह - 'से किं तं भववकंतियमणुस्सा' अथ के ते गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्याः गर्भजमनुष्याः कीदृशाः कियन्तथ भवन्तीति प्रश्नः, उत्तरयति - 'गन्भवक्कंतियमणुस्सा तिविहा पन्नत्ता' गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्या स्त्रिविधाः- त्रिप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः - कथिता इति । त्रैविध्यं दर्शयति- 'तं जहा ' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'कम्मभूमया' कर्मभूमकाः - कर्म भूमौ समुत्पद्यमानाः कर्मभूमका इति तत्र कर्म-कृषि वाणिज्यादि, यद्वा कर्म मोक्षानुष्ठानम् । कर्म प्रधाना भूमिर्येषां ते कर्मभूमाः
एवं मनुष्य इन दो गति और दो ही भगति की अपेक्षा से द्विगतिक और दो आगतिक होते हैं । यहां प्रत्येक शरीरी असख्यात कहे गये हैं । "सेत्तं संमुच्छिममणुस्सा" इस प्रकार से संमूच्छिम मनुष्यों का द्वारों को लेकर निरूपण किया है । संमूर्च्छिम मनुष्य प्रकरण समाप्त
अब सूत्रकार गर्भज मनुष्यो का निरूपण करते हैं - इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है"से किं तं गव्भवक्कंतियमणुस्सा" हे भदन्त ! गर्भज मनुष्य कैसे और कितने होते हैं ! उत्तर में प्रभु कहते हैं -- " गव्भवक्कंतियमणुस्सा तिविद्या पन्नत्ता" हे गौतम! गर्भज मनुष्य तीन प्रकार के होते हैं- "तं जहा " "जैसे --' कम्मभूमया अकम्मभूमया, अंतरदीवजा" कर्म भूमिक, अकर्मभूमिक, और अन्तर द्वीपज जो मनुष्य कर्मभूमि में उत्पन्न हुए हैं वे कर्मभूमिक मनुष्य है । कृषि वाणिज्यादि का नाम कर्म हैं । अथवा मोक्ष की प्राप्ति का जो अनुष्ठान है वह
ગતિદ્વારમાં–તેએ તિર્યંચ અને મનુષ્ય આ એ ગતિ અને એજ આગતિની અપેક્ષાથી એ ગતિક એટલે કે એ ગતિમાં જયાવાળા અને ચાગતિક એટલે એ ગતિથી આવવાવાળા होय हे मा प्रत्ये! असण्यात शरीरी मुसा छे, " से प्तं संमुच्छिममणुस्सा" भा रीते સમૂōિમ મનુષ્યે સમધીકથન દ્વારા સહિત કહ્યું છે.
સમૂઈિમ પ્રકરણ સમાપ્ત
હવે સૂત્રકાર ગજ મનુષ્યાનું નિરૂપણ કરે છે,—આમાં ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું छे छे ४ - " से किं तं गव्भवक्कंतियमगुस्सा " हे भगवन् गल मनुष्यो टसा अने देवा होय छे ? प्रश्नमा उत्तरमा अलु गौतमस्वाभीने हे छे - गम्भवक्कंतिय मस्सा तिविहा पण्णत्ता" हे गौतम ! गर्लन मनुष्यो त्रपु अारना हया छे. "तं जहा" ते त्र प्रहारो या प्रमाणे छे. "कम्मभूमया, अकम्मभूमया, अंतरदीवा ભૂમિક, અકર્મ ભૂમિક, અને અંતરદ્વીપજ જે મનુષ્ય કમ ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થયા છે, તે કમ ભૂમિજ મનુષ્ય કહેવાય છે કૃષિ-ખેતિ, વાણિજય,-બ્યાપાર વિગેરેનું નામ કમ છે. અથવા
| SR No. | 009335 |
| Book Title | Jivajivabhigamsutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 690 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 45 MB |