SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 195
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयधोतिका टोका प्र. १ त्रसकायिकादिजीवानां शरीरादिद्वारनिरूपणम् १७७ बादरतेजस्कायिकानां शरीराणि सूचीकलापसंस्थितानि, सूचीकलापः-सूचीपुञ्जः तद्वत् संस्थितानि -सूचीकलापसंस्थानयुक्तानि भवन्ति । तिन्नि लेस्सा' तिस्रो लेश्याः- कृष्णनील कापोताख्या भवन्ति बादरतेजस्कायिकानाम् । 'ठिई जहन्नेणं अतोमुहुत्वं उक्कोसेणं तन्नि राई दिइ' बादरतेजस्कायिकानां स्थितिः-आयुष्यकालो जघन्ये नान्तमुहूर्त भवति उत्र्षेकण तु त्रीणि रात्रिंदिवानी, पृथिवीकायिकानां तु जघन्योत्कर्षाभ्यां स्थितिरन्तमुहूर्तप्रमाणैव कथिता अत्रतूत्कर्षा शे भेदो भवति, इति 'तिरियमणुस्सेहितो उववाओ' बादरतेजस्कायिकानामुपपातस्तिर्यड् मनुष्येभ्यो भवति तिर्यड्मनुष्याभ्यामुवृत्त्याऽत्र गच्छन्तीत्यर्थः । 'सेसं तं चेच' शेषम् -संस्थानस्थित्युपपातातिरिक्तं द्वारजातं सर्वमपि तदेव यथा बादरपृथिवीकायिकानां कथितं तेनैव रूपेण ज्ञातव्यम् 'एगगडया दुआगइया' एकगतिका यागतिका बादरतेजस्कायिका भवन्ति, इतउवृत्य केवलं तिर्यगतावेव गच्छन्ति मनुष्यगतौ गमनं न भवति । यत इतउद्धृत्यैकस्यामेव तिर्यग्गतौ गच्छन्ति जैसे "सरीरगा सूईकलावसंठिया' बादरतेजस्कायिको के शरीर सूचिकलाप नामक संस्थान से युक्त होते है । फिर लेश्यास्थिति और उपपात में भी विलक्षणता है जैसे-"तिन्निलेस्साओ" इनमें कृष्ण, नील, कापोत ये तीन लेश्याएँ होती है "ठिई जहन्नेण अंतो मुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि राइंदियाई" इनकी स्थिति जघन्य एक अन्तर्मुहूर्त को होती है और उत्कृष्ट से तीन रात दिन की होती है। सूक्ष्म पृथिवोकायिकजीवों की स्थिति तो जघन्य और उत्कृष्ट से केवल एक अन्तर्मुहत्तं की ही कही गई है । परन्तु यहाँ उत्कृष्ट अंश में भेद हैं। "तिरियमणुस्से हितो उववाओ" वादर तेजस्कायिको का उत्पाद तिर्यश्च और मनुष्य गति से मर कर आये हुए जीवो से ही होता है । "सेस तं चेव" लेश्यास्थिति और उपपात से अतिरिक्त सव द्वार जैसे वादर पृथिवीकायिक के प्रकरण में प्रकट किये गये हैं वैसे ही यहाँ पर भी जानना चाहिये । ये “एगगइया दुआगइया" एकगतिक होते है थी । प्रा२नुहोय छे.भले- "सरीरगा सूई कलावसंठिया'२ तायिनु शरीर સૂચિકલાપ-સોઈના ભારા-મુછી નામના સંસ્થાન વાળું હોય છે. આ સિવાય લેશ્યાદ્વાર, स्थितिद्वार, भने ५पात (उत्पत्ती) द्वारमा ५ मिन्नता छ भ-"तिन्नि लेस्सा" ! मा२ तायिहीन १०, नीस, मने अपात मे श्याम डाय छे. "ठिई जहण्णे पंअंतोमुहुत्त उक्कोसेणं तिन्नि राइंदियाई" यानी स्थिति धन्यथा मे४ मत इतनी - હોય છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ રાત્રિ દિવસની હોય છે પરંતુ પૃથ્વીકાયિક જીવની સ્થિતિ તો જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી કેવળ એક અતિમુહૂતની જ કહેલી છે પરંતુ અહિયાં ઉત્કૃષ્ટ भ शभा मे छे "तिरिक्खमणुस्सेहिंतो उववाओ" मा यिनG५पात-उत्पत्ती तिय य भने मनुष्य अतिथी भशन सावता माथी डाय छ “सेनं तं चेव" वेश्या દ્વાર સ્થિતિદ્વારના કથન સિવાયનું બધાજદ્વારનું કથન બાદર પૃથ્વીકાયિકેનું જે પ્રમાણે ४थन युछे, ते प्रमाणेनु सभामा "पगगइया दुआगइया" मे अतिभi valવાળા એટલે કે તેઓ મરીને કેવળ એક તિર્યંચ ગતિમાં વા વાળા હોય છે. મનુષ્ય
SR No.009335
Book TitleJivajivabhigamsutra Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages690
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_jivajivabhigam
File Size45 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy