Page Text
________________
पीयूपवर्षिणी-टोका स ३० प्रायश्चित्तभेदयर्णनम्
२३९ यदहति मिशाचर्यादौ गजानमतिचारजात तटालोचनाह,तद्विगोषकमालोचनालक्षण प्रायश्चित्तरूप कार्यमपि अतिचाररूपे कारणे कार्योपचागढालोचनाहमियुच्यते। 'पडिक्मणारिहे' प्रतिकमणाईम्-प्रतिक्रम प्रनिनिवर्तन-शुभयोगादशुभयोगन्मान्तस्यामन पुन शुभयोग प्रयानयन, मिध्यादतप्रदानरूपरियर्थ । अय भार -गुप्तिये समितिपञ्चके च महसाकारतोऽनामोगनो या कथमपि प्रमादे मनि मिथ्यादुप्पृतप्रदानलक्षण प्रतिक्रमणम् । तत्र सहसाकारतोऽनामोगतो वा यदि मनमा चिन्तित, तथा वचमा भापित, कायेन दुचेष्टित, तथाईर्याया यदि कथा कथयन् नजेत, भाषायामपि यदि गृहस्थभापया, प्रहररात्र्यनन्तरप्रायश्चित्त है । भिक्षाचर्या आदि में लगे हुए अनिचारस्वरूप पापों की गुरु के सीप विशुद्धि के लिये आलोचना की जाती है, अत ये पाप आलोचना के योग्य है । आलोचना के योग्य जो प्रायश्चित्त को कहा है वह कारण म कार्य के उपचार से जानना चाहिये । (पडिक्मणारिहे) प्रतिक्रमण गद का अर्थ पीछे हटना है, शुभ योग से अशुभ योग की तरफ झुके हुए आमा को पुन शुभ योग में लाने के लिये मिथ्यादुष्कृत
देना सो प्रतिक्रमग के योग्य प्रायश्चित्त है । इसका भार यह है-तीन गुमियों मे, एव पाच __ ममितियों में अकस्मात्-सहमाफार से, अथवा अनाभोग--अनुपयोग से कथमपि प्रमाद के
हा जाने पर मिथ्यादुष्कृत प्रदान करना सो प्रतिक्रमण है । इसमें यदि सहसाकार से अथवा अनाभोग मे मन द्वारा सोटा चिन्तयन हा गया हा, वचन से दुर्भापग हा गया हा, एव काय सेदुधेष्टित हो गया हो, तथा ईयापय में प्रवृत्ति करते (मागमे चलते) समय यदि कथा कही गयी हो, भाषासमिति में यदि गृहस्थ की भाषा के अनुसार, अथवा प्रहररात्रि के આદિમાં લાગેલા અતિચારસ્વરૂપ પાપની ગુરુની પાસે વિશુદ્ધિને માટે આલોચના કરાય છે આથી તે પાપ આલોચનાયેગ્ય છે આલોચનાને યોગ્ય જે પ્રાયશ્ચિત્ત ને કહ્યું છે તે કારણમા કાર્યના ઉપચારથી MY नये १ (पडिक्मणारिहे ) प्रतिभा शाहन। म पाछुट' છે શુભગથી હટી જઈને અશુભ ગની તરફ વળતા ચિત્તને ફરીને શુભરોગમાં લાવવા માટે મિથ્યાદુષ્કૃત દેવુ તે પ્રતિક્રમણને વેગે પ્રાયશ્ચિત્ત છે તેને આ ભાવ છે-ત્રણ ગુપ્તિઓમા, તેમજ પાચ સમિતિઓમાં અકસ્માત --અચાનક, અથવા અનાગઅનુપગથી કાઈ પણ પ્રમાદ થઈ જતા મિથ્યાદુષ્કૃત પ્રદાન કરવું તે પ્રતિક્રમણ છે આમા જે અચાનક અથવા અનાભાગે મનથી છેટુ ચિતવન થઈ ગયું હોય, વચનથી ખરાબ ભાષણ થયું હોય, તેમજ કાયાથી ખરાબ ચેષ્ટા થઈ હોય, તથા ઈર્યાપથમાં પ્રવૃત્તિ કરતા (માગે ચાલતા) જે કથા કહેવાઈ ગઈ હય, ભાષાસમિતિમાં જે ગૃહસ્થની ભાષા
| SR No. | 009334 |
| Book Title | Auppatiksutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 868 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_aupapatik |
| File Size | 26 MB |