Page Text
________________
भगवतीसो विशतिपदेषु इह एकादशोदेशके अचरममनुष्यदण्ड के आयाखयो भङ्गा मणि. तव्याः-कथयितव्या श्वरमभङ्गव :-चतुर्थभद्गरहिताः यद्यपि मनुष्यपदे पतेषु विंशतिपदेषु सामान्यतश्चत्वारोऽपि भङ्गाः सम्भवन्ति तथापि अचरमत्वात् मनुष्यपदे चतुर्थों मङ्गो न भवति चरमस्यैव मनुष्यस्य चतुर्थभङ्गसदाबाद। तानिच विंशतिपदानि एतानि-जीवे१-सलेश्या२-शुक्ललेश्य३, शुक्लपाति. १४-सम्यग्दृष्टि-ज्ञानि५-मविज्ञानचतुष्टय१०- लो संशोपयुक्त ११-वेद१२फपाय१३-लोमकपाय१४-सयोगि-मनोयोग्यादिश्य १६-साकारोपयु१७ क्ताऽ. नाकारोप२०-स्वरूपाणि, एतेषु पदेपु बाधात्रयो भङ्गा वक्तव्या इति। 'अछेस्से केवलनाणीय अजोगी य, एए विनि विन पुच्छिज्जति' अश्यः-लेश्यारहितः, पदों में यहां ११ वे उद्देशक में अचरण मनुष्य दण्डक में चतुर्थ भंग वर्जित आदि के तीन अंग ही कहना चाहिये । यद्यपि मनुष्य पद में इन २० पदों में सामान्यतः चारों ही भंग संभक्ति होते हैं फिर भी अचरम होने से मनुष्य पद में चतुर्थ भंग नहीं होता है क्यों कि जो चरम मनुष्य होता है उसके ही चतुर्थ भंग का सद्भाव होता है। २० पद इस प्रकार से हैं-'जीव१, सलेश्य२, शुक्ललेश्य३, शुक्लपाक्षिक४, सम्यग्दृष्टि४, ज्ञानी६, मतिज्ञानचतुष्टय ७,८,९,१०,नो संज्ञोपयुक्त ११, पेद् १२ कषाय १३, लोभापाय १४, सयोगी १५ मनो योगी आदित्रय १६, १७, १८, साझारोपयुक्त १९ और अनाकारोपयुक्त २०' । इन २० पदों में आदि के तीन भंगही वक्तव्य हुए हैं। 'अलेस्से केवलनाणी य अजोगी य एए तिन्नि वि न पुच्छिति' अलेश्य, केवल
અહિયાં આ અગિયારમાં ઉદ્દેશામાં લેશ્યાવાળા અચરમ મનુષ્યના દંડકમાં ચેથા ભંગને છેડીને આદિના ત્રણ ભાગો જ એટલે કે પહેલો, બીજો અને ત્રી એ ત્રણ ભાગો જ કહેવા જોઈએ જે કે મનુષ્ય પદમાં આ વસે પદમાં સામાન્ય પ્રકારથી ચારે ભંગે સંભવે છે, તે પણ અચરમ હોવાથી મનુષ્યપદમાં ચોથો ભંગ હેત નથી. કેમ કે-જે ચરમ મનુષ્ય હોય છે, તેને જ થે ભંગ સંભવે છે. તે ૨૦ વીસ પદે આ પ્રમાણે –-જીવ ૧, સલેશ્ય, ૨ શુક્લ सेश्या 3, शुसाक्षिय, ४, सभ्यष्टि ५, ज्ञानी, भतिज्ञान ७, श्रुत ज्ञान, ८, अवधिज्ञान ६, पण ज्ञान १०, ना सज्ञोपयुत्त ११, ३६ १२, ४पाय १३, सोमाय १४, सयाजी १५, मनोयोगी १६, क्यनयोगी १७, १८, સાકારેષયુક્ત ૧૯, અને અનાકારોપયુક્ત ૨૦,” આ વીસ પદોમાં આદિના ત્રણ ભંગજ એટલે કે પહેલા બીજે અને ત્રીજે એત્રણ જ ભંગે કહ્યા છે. 'अलेस्से केवलनाणीय अयोगी य एए तिन्नि वि न पुच्छिज्जति' मदेश्य
| SR No. | 009326 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 708 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |