Page Text
________________
•
प्रमेन्द्रका टीका श०२४ उ.२१ सू०१ मनुष्याणामुत्पत्तिनिरूपणम् ·३६१ भवतीति इत्यादिकं सर्व पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकप्रकरणे यथा कथितं तथैव सर्व मिहापि ज्ञातव्यम् एतदभिप्रायेणैव कथयति- 'भेदो जहा' इत्यादिना । 'भेदो जहा पंचिदियतिरिक्त जोणिय उद्देसए' भेदो यथा पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिको देश के नवरं 'तेउवाऊ पडि सेहेयचा' नवरं तेजोवायु प्रतिपेद्वव्यौ एकेन्द्रियेभ्य उत्पत्ति प्रकरणे एकेन्द्रियपृथिवीकायिकादिभ्यो मनुष्यस्योत्पत्तिर्वाच्या परन्तु तत्र एकेन्द्रिय तेजस्कायिकेभ्यः तथा एकेन्द्रियवायुकायिकेभ्यो मनुष्याणामुत्पत्ति
आकरके वे मनुष्य रूप से उत्पन्न होते हैं, तेइन्द्रिय तिर्यग्योनिकों से आकरके भी वे मनुष्यरूप से उत्पन्न होते हैं, चौइन्द्रिय तिर्यग्योनिकों से आकरके भी वे मनुष्य रूप से उत्पन्न होते हैं और पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों से भी आकरके वे मनुष्य रूप से उत्पन्न होते हैं । इत्यादि कथन पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक प्रकरण में जैसा कहा गया है वैसा ही सब यहां पर भी जानना चाहिये। इसी अभिप्राय से सूत्रकारने 'भेदो जहा पंचिदियतिरिक्खजोणिय उद्देसए' ऐसा सूत्र पाठ कहा है ।
!
'नवरं तेउवाऊ पडि सेव्वा' एकेन्द्रिय तिर्यग योनिकों से आकरके जीव मनुष्य रूप से उत्पन्न होते हैं जब ऐसा कथन किया जाता है तो उस समय एकेन्द्रियान्तर्गत तेजस्कायिक और वायुका विक इन एकेन्द्रियों का परित्याग कर देना चाहिये । अर्थात् इन तेजस्कायिक और वायुकायिक एकेन्द्रियों से आकरके जीव मनुष्य रूप से उत्पन्न
પશુ તેઓ મનુષ્યેામાં ઉત્પન્ન થાય છે, ત્રણ ઇન્દ્રિયવાળા તિય ચ ચાનિકામાંથી આવીને પણ તેએ મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ચાર ઈન્દ્રિયવાળા તિય ચ ચૈાનિકામાંથી આવીને પશુ મનુષ્યપણાથી ઉત્પન્ન થાય છે. અને પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા તિય ચ ચૈાનિકામાંથી આવીને પણ તે મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે. વિગેરે તમામ કથન પંચેન્દ્રિયતિય ચચેનિકાના ઉદ્ભવમાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે, એજ પ્રમાણેનું કથન અહિયાં પણ સમજવું, भेन अभिप्रायथी सूत्ररे 'भेदो जहा पंचिदियतिरिक्खजोणिय उद्देस' मा પ્રમાણે સૂત્રપાઠ કહ્યો છે.
'नवरं तेउबाऊ पडिसेहेयव्वा' मे ४द्रियवाणा तिर्यथ, योनि अभांथी આવીને જીવ મનુષ્યપણાથી ઉત્પન્ન થાય છે. એ પ્રમાણે કહેવામાં આવે છે, તે તે વખતે એક ઈન્દ્રિચેવાળાની અંતગત તેજસ્કાયિક અને વાયુકાયિક આ એકેન્દ્રિયેાના ત્યાગ કરવા જોઇએ. અર્થાત્ આ તેજસ્કાયિક અને વાયુ
भ० ४६
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |