Page Text
________________
भगवतीस्त्रे टीका-'तेइंदिया णं भंते ! त्रीन्द्रियाः खल्लु भदन्त ! 'कोहितो उचवज्जति' कुता-करमात्स्थानात् आगत्य त्रीन्द्रियतया उत्पद्यन्ते ? किं नैरयिकेभ्य आगत्योत्पधन्ते अथवा-तिर्यग्योनिकेश्य आगत्योत्पद्यन्ते ? मनुष्येभ्यो वा आगत्य देवेभ्यो वा आगल्योत्पद्यन्ते ? इति । उत्तरमाह-'एवं' इत्यादि, 'एवं तेइंदियाणं जहेव वेइंदियाणं उद्देसो' एवं त्रीन्द्रियाणां यथैव द्वीन्द्रियाणामुद्देशकः, द्वीन्द्रियजीवविषये यथा प्रश्नोत्तराणि कथितानि तथैव त्रीन्द्रियजीवविषयेऽपि प्रश्नो
रादिकं सर्वमवगन्तव्यमिति कुत आगत्य उत्पद्यन्ते इति प्रश्नस्य तिर्यग्योनिकेभ्य आगत्य मनुष्येभ्य आणत्य त्रीन्द्रियतयोत्पद्यन्ते न तु नैरयिकेभ्य आगत्य 'तेई दियाणं भंते ! ओहिलो उचपज्जति' इत्यादि सूत्र १॥
टीकार्थ-गौतमने प्रभु ले ऐसा पूछा है-तेई दियाणं भंते ! कमोहिते। उववति' हे भदन्त । ते इन्द्रिय जीव किस स्थान से भाकरके उत्पन्न होते हैं ? क्या नैरयिकों से आकर के वे उत्पन्न होते हैं ? अथवा तिर्ययोनिकों से आकरके वे उत्पन्न होते है ? अथवा मनुष्यों से आकर के वे उत्पन्न होते हैं ? या देवों से आकरके वे उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'एवं तेइंदियाणं जहेव बेहांदियाणं उद्देतो' हे गौतम! जैसा कथन अभी २ दो इन्द्रिय के उद्देशक में किया जा चुका है। उसी प्रकार का कथन यहां इस तेइन्द्रिय के उद्देशक में भी कर लेना चाहिये। इस प्रकार तेइन्द्रिय जीव कहां से आकर के उत्पन्न होते हैं ? तो इस कथन के समाधान में ऐसा ही कहना चाहिये कि वे तिर्यग्योनिकों से ४२वा भोट मामा शानु ४थन ४३ छे. 'तेइंबियाणं भते ! फमोहितों उववजति त्याह ___ -गौतम स्वामी प्रसुन म ५७४ -'तेइंदिशाण भते ! कमोहितो! उववजाति' 8 अगवन् द्रिया o या स्थानमाथी આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? શું તેઓ નૈરયિકેમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા તિર્યમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા મનુષ્યમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા દેવોમાંથી આવીને તેઓ ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના उत्तरंभ मु है-'एव तेइ दियाण अहेव बेइंदियाणं सहेसो' गौतम ! म ઈન્દ્રિયના ઉદ્દેશામાં જે પ્રમાણેનું કથન હમણું જ આ પહેલાના પ્રકરમાં બે ઈન્દ્રિય સંબંધમાં કહેવામાં આવ્યું છે. એ જ પ્રમાણેનું કથન અહિયાં આ ત્રણ ઈન્દ્રિયના સંબંધમાં પણ સમજી લેવું. આ રીતે ત્રણ ઈન્દ્રિયવાળા છ ક્યાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? આ રીતના પ્રશ્નના સમાધાનમાં એવું કહેવું જોઈએ કેતેઓ તિર્યંચ ચેનિડેમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે. અને
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |