Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ सू०१ पुद्गलस्य वर्णादिमत्व निरूपणम्
५५१
पर्यायमादायापि भङ्गत्रयं दर्शयति- सिय नीलए य लोहियए य' स्यात् नीलच लोहितश्च कदाचित् नीललोहितवर्णद्वयपरमाणुद्र यजनितत्वात् द्विपदेशिकस्कन्धो st नीललोहितवर्णद्वयवान इति पञ्चमो भङ्गः ५ । 'सिय नीलए य हालिए य' स्थान नीलच पीतश्च - नीलपीतद्वय परमाणुद्वयजनितद्विप्रदेशिक स्कन्धोऽपि नीलपीतात्मक वर्णद्वयवानेव भवतीति षष्ठो भङ्गः ६ | 'सिय नीलए य सुकिल्लए य' ४ इस प्रकार से इस कथन में कृष्ण गुग को मुख्य करके उसके साथ ही क्रमशः नील पीत लाल और श्वेतवर्ण को संयुक्त करके ये ४ भंग द्विसंयोगी प्रकट किये गये हैं । नील वर्ण को मुख्य करके और शेष ३ वर्ण को उसके साथ संयुक्त करके द्विसंयोगी ३ भंग इस प्रकार से होते हैं - 'सिय नीलए य लोहियए य' यदि उसमें कृष्ण वर्ण न हो कदाचित् नील वर्ण हो तो इस स्थिति में उस नील वर्ण के साथ लोहितवर्ण भी उसमें रह सकता है क्योंकि एक परमाणु उसमें नील वर्ण का है और दूसरा परमाणु लाल वर्ण का है इस प्रकार नीललालचर्णोपेत परमाणु द्वय से जन्य हुए उस द्विप्रदेशी स्कन्ध में भी नील लोहित वर्ण द्वय युक्तता आती है ५ यदि नील के साथ लोहित वर्ण वहां न हो तो उसकी जगह वहाँ पीतवर्ण भी हो सकता है इस लिये 'सिय नीलए य हालिए य ६' ऐसा यह ६ भंग वन जाता है तथा यदि नीलवर्ण के साथ वहां पीतवर्ण न हो तो उसके स्थान पर वहां श्वेतवर्ण भी हो सकता है इस
કદાચિત્ કાળા અને ધેાળાવણુ વાળા પણ હાઇ શકે છે.૪ આ રીતે આ કથનથી કૃષ્ણગુણુને મુખ્ય મનાવીને તેની સાથે જ અનુક્રમે નીલ, પીળેા, લાલ અને ધાળાવણુને મેળવીને આ ચાર ભગા દ્વિસયાગી બતાવ્યા છે. તેમ જ નીલ વષ્ણુને પ્રધાન બનાવીને અને ખાકીના ૩ ત્રણ વર્ષાંતે તેની સાથે મેળવીને એ પ્રદેશી ૫ પાંચ ભંગા નીચે પ્રમાણે મને છે.
'खिय नीलए य लोहियए य' ले તેમાં કૃષ્ણવર્ણન હાય તા કદાચિત્ નીલ વધુ હાય તા તે નીલ વશુ સાથે લાલ વર્ણ પણ તેમાં રહી શકે છે. કેમ કે એક પરમાણુ તેમાં નીલ વર્ણતું હેાય બીજુ પરમાણુ લાલ વણુનું હાય આ રીતે નીલ વણુ` અને લાલ વણુ વાળા એ પરમાણુથી થયેલ તે એ પ્રદેશી કાઁધમાં પણ નીલ અને લાલ એ છે વણુ પશુ' આવે છે. ૫ તે નીલવર્ણ સાથે લાલવ ત્યાં ન હેાય તે તેની જગ્યાએ ત્યાં પીતવણુ પણ सलवी शडे छे, 'खिय नीलए य हालिए य'६ आ प्रभानो मा छट्टो ભંગ છે. જો નીલવળુ સાથે ત્યાં પીળેા વધુ ન હેાય તે તેની જગાએ તે त्यां श्वेतवा पशु सौंभवी शो में रीते 'सिय नीलएय सुक्लिल्लए य
| SR No. | 009323 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 13 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 984 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 63 MB |