Page Text
________________
भगवतीचे भवन्तीति कृत्वा स पुरुषः पञ्चभिः क्रियाभिः स्पृष्टो भवतीतिभावः । एतासां चतसृणामभावे पश्चम्याः माणातिपातरूपायाः क्रियायाः असंभवादिस्यतस्तस्य पुरुषस्य कायिक्यादि पञ्चक्रिया भवन्ति ततश्च स तालफलस्य चलनपतनकारी तादृशपञ्चभिरपि क्रियाभिः क्रियावान् अवश्यं भवतीतिभावः ॥१॥ 'जेसि पिणं जीवाणं सरीरेहितो तालफले निव्यत्तिए' येषामपि जीवानाम् खल्लु शरीरैस्तालफलं निर्वतितम् तालफलस्य उत्पत्ति ता 'ते विणं जीवा कायियाए जाव पंचहि किरियाहिं पुढा' तेऽपि खलु जीवाः कारिक्या यावत् पञ्चभिः क्रियाभिः स्पृष्टा: येपां जीवानां शरीराणि खल्ल तालफलस्य उत्पत्तौ कारणीभूतानि तेषां जीवानाकारक होता है । जहाँ प्राणातिपातक्रिया होती है वहाँ आदिकी चार क्रियाएँ अध्य होती हैं । इस प्रकार वह पुरुष पांच क्रियाओं से स्पृष्ट होता है। इन चार क्रियाओं के अभाव में प्राणातिपातरूप पांचवीं क्रिया का होना असंभव है। इसलिये उस पुरुषको कायिकी आदि पांच क्रियाएँ होती हैं ऐसा कहा गया है। इस प्रकार से वह तालफल को हिलानेवाला और जाहें गिरानेवाला पुरूष पांच क्रियाओं से क्रिया. वान् अवश्य होता है ऐसा जानना चाहिये १ 'जेसि पिण जीवाणं सरीरोहितो तालफले निव्वत्तिए' तथा जीन जीवों के शरीर से वह ताल फल निप्पन्न हुआ-अर्थात् स ताल फल की उत्पत्ति हुई है।'ते वि ण जीवा कायियाए जाव पंचहिं विरियाहिं पुडा' वे जीव भी कायिकी आदि पांच नियाओं से रपृष्ट होते हैं । ऐसा जो कहा गया है सो उसका तात्पर्य ऐसा है कि लालफल की उत्पत्ति में जीवों के शरीर कारणीभूत तो होते ही हैं। अत: जिनके शरीर उसमें પહેલાની ચારે ક્રિયા આ અવશ્ય હોય છે. એ રીતે તે પુરુષ પાંચ ક્રિયાથી પૃષ્ટ થાય છે. આ ચાર ક્રિયાઓના અભાવમાં પ્રાણાતિપાત રૂપ પાંચમી ક્રિયા સંભવી શકતી નથી. જેથી તે પુરુષને કાયિકી વિગેરે પાંચે કિયા થાય છે. એ પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છેઆ રીતે તાડફળને હલાવવાવાળો અને તેને પાડવાવાળો પુરુષ પચે ક્રિયાઓથી ક્રિયાવાન થાય છે. તેમ સમજવું.
जेसि पिणं जीवाणं 'सरिरेहितो तालफले निव्वत्तिए" तथा २ लाना શરીરથી તે તાડફળ બન્યું હોય અર્થાત્ તે તે તાડફળની ઉત્પત્તિ થઈ હોય "ते विणं जीवा काइयाए जाव पंचहि किरियहि पुट्ठा" a wो पर यही વિગેરે પાંચે ક્રિયાઓથી પૃષ્ટ થાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે તાડફળની ઉત્પત્તિમાં એના શરીર બનાવવા રૂપ કારણ તે હોય છે.
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |