Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १६ उ० ८ ० १ लोकस्वरूपनिरूपणम्
ટેક્
देव प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा !' हे गौतम | 'नो जीवा' नो जीवाः रत्नप्रभा पृथिव्याः पूर्वचरमान्ते जीवा न सन्ति चरमरूपोऽन्तश्वरमान्तः स च एकप्रदेश मतरात्मकः तत्र च असंख्यात प्रदेशावगाहित्वाज्जीवस्या संभव एवेति इत्यर्थः । 'एवं जहेब लोगस्स तदेव चत्तारि वि चरिमंता जाव उत्तरिल्ले' एवं यथैव लोकस्य तथैव चत्वारोऽपि चरमान्ता यावत् औत्तरः, अत्र यात्रस्पदेन पूर्वपश्चिमदक्षिणानां सङ्ग्रहः यथा लोकस्य चतुर्ष्वपि चरमान्तेषु जीवदेश प्रदेशयोः सभङ्गक स्थितिः प्रज्ञप्ता यथा वा अजीवानां तद्देशप्रदेशानां च सत्त्वं दर्शितं तथैव रत्नप्रभा पृथिव्याः दक्षिणचरमान्तादारभ्य उत्तरचरमान्तपर्यन्तं जीवानां देशप्रदेश योर जीवानां तद्देशप्रदेशानां च वर्णनं वक्तव्यमित्यर्थः । ' उवरिल्ले जहा दसमसए विमला दिसा तदेव निरवसेसं' उपरितने यथा दशमशत के हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'गोधमा ! नो जीवा' हे गौतम रत्न प्रभा पृथिवी के पूर्व चरमान्त में जीव नहीं हैं । चरमरूप जो अन्त है उसका नाम चरमान्त है । वह एक प्रदेशरूप प्रनरात्मक होना है अतः वहां असंख्यात प्रदेशावगाहो होने से जीव का अवस्थान असंभव ही है । ' एवं जहेब लोगस्स तहेब चत्तारि वि चरिमंता जाव उत्तरिल्ले' जिस प्रकार से लोक के चारों चरमान्नों में जीव प्रदेश और जीवदेश की स्थिति भंग सहित कही जा चुकी है तथा अजीवों की तथा उनके देशों की एवं प्रदेशों की सत्ता प्रकट की जा चुकी है । उसी प्रकार से रत्नप्रभा पृथ्वी के दक्षिणचरमान्त से लेकर उत्तर चरमान्त पर्यन्त जीवों के देश एवं प्रदेशों का तथा अजीवों का एवं उनके देश प्रदेशों का वर्णन कर लेना चाहिये । 'उवरिल्ले जहा दसम्मए विमला
"गोयमा ! नो जीवा" हे गौतम! रत्नअला पृथ्वीना पूर्व थरમાન્તમાં જીવ હાતા નથી ચર્મ રૂપ જે અન્ત છે, તેનુ નામ ચરમાન્ત છે. તે એક પ્રદેશરૂપ પ્રતરાત્મક હે,ય છે. જેથી ત્યાં અસખ્યાત પ્રદેશાવગાહી होवाथी व त्यां हावु ते असंभव छे. "एवं जहेब लोगस्स तत्र चत्तारि वि चरिमंता जाव उत्तरिल्ले' ? रीने बोउना यारे यरभान्ताभां भवप्रदेश અને જીવ દેશની ભગ સાથે સ્થિતિ કહી છે તેમજ અજીવેાની તથા તેના દેશેાની અને તેના પ્રદેશેાની સત્તા પહેલા કહેવાઈ ચૂકી છે એજ રીતથી રત્નપ્રભા પૃથ્વીના દક્ષિણ ચરમાન્તથી લઈને ઉત્તર ચરમાન્ત સુધીના જવાના દેશ એવં પ્રદેશાનું તેમજ અજીવેાના દેશ અને પ્રદેશાનુ વર્ણન કરી લેવું. " उवरिल्ले जहा दसमसए विमला दिसा तद्देव निरवसेसं" ने रीते दृशभा
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |