Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीको श० १२ उ० ९ सू० ५ भव्यद्रव्यदेवायुद्वर्तननिरूपणम् ३३३ उपपद्यन्ते, नो मनुष्येषु उपपद्यन्ते, किन्तु देवेषु-भवनपत्यादि सर्वार्थसिद्धपर्यन्तेषु उपपद्यन्ते, तथा चात्र भव्यद्रव्यदेवानां भाविदेवभवस्वभावत्वान्नैरपिकादि भवति षेधोऽबसेयः । गौतमः पृच्छति-'जइ देवेसु उववअंति०' हे भदन्त ! भविकद्रव्यदेवाः खलु यदि देवेषु उपपद्यन्ते तत् किम् असुरजमारादि भवनवासिषु उपपद्यन्ते ? वानव्यन्तरेषु उपपद्यन्ते ? किंवा ज्योतिषिकेषु उपपचन्ते ? किंवा वैमानिकेषु उपपधन्ते? नवग्रेवेयकेषु उपपद्यन्ते ? किंवा पश्चानुत्तरौषपातिकेपु सर्वार्थसिद्धपर्यन्तेषु उपपधन्ते ? भगवानाह-'सबदेवेसु उववज्जति, जाव सबसिद्धत्ति' हे गौतम ! होते हैं, न मनुष्यों में उत्पन्न होते हैं ? किन्तु वे देवों में उत्पन्न होते हैं, अर्थात् भवनपति आदि से लेकर सर्वार्थ सिद्ध तक के देवों में उत्पन्न होते हैं। कहने का तात्पर्य ऐसा है कि भव्यद्रव्यदेवों में जो नैरयिकादि भय का प्रतिषेध किया गया है, वह उनमें देवभव स्वभावता भावी (होने वाली) है-इस कारण से किया गया है । अब गौतम प्रभु से ऐसा ही पूछते हैं-'जइ देवेसु उववज्जति' हे भदन्त ! ये भविक द्रव्यदेव यदि देवों में उत्पन्न होते हैं तो क्या अलरकुमारादि भवनवासियों में उत्पन्न होते हैं ? किंवा वाजव्यन्तरों में उत्पन्न होते हैं ? या ज्योंतिषिकों में उत्पन्न होते हैं ? या वैमानिकों में उत्पन्न होते हैं ? किं वानव ग्रैवेयकों उत्पन्न होते हैं ? या सर्वार्थसिद्ध पर्यन्त पंच अनुत्तरों में उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- लवदेवेसु उववज्जति जाव सबसिद्धत्ति' हे गौतम ! भव्यद्रव्यदेव पूर्वोक्त सब देवों में નથી, મનુષ્યમાં પણ ઉત્પન્ન થતા નથી પરંતુ તેઓ દેવામાં જ ઉત્પન્ન થાય - છે. ભવ્યદ્રવ્યદેવેની નાકાદિ ભેમાં ઉત્પત્તિ થવાને નિષેધ કર્યો છે, કારણ કે તેમનામાં દેવભવ સ્વભાવતા ભાવી છે-એટલે કે દેવગતિમાં જ ઉત્પન્ન થવાનાં લક્ષણેને સદભાવ હોય છે.
गौतम सभी प्रश्न-"जइ देवेषु उबवज्जति " त्यादि-3 अगवन! જે ભવ્યદ્રધ્યદેવની ઉત્પતિ દેવામાં જ થતી હોય, તે કયા દેવામાં થાય છે? શું તેઓ અસુરકુમારાદિ ભવનવાસી દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે વાન વ્યંતરમાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે તિષિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે વૈમાનિક દેમાં ઉત્પન્ન થાય છે? નવવેયક વિમાનમાં ઉત્પન્ન થાય છે કે સર્વાર્થ સિદ્ધ પર્યન્તના પાંચ અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્પન્ન થાય છે? . भडावीर प्रभुन। उत्त२-“ गोयमा ! सव्व देवेसु उववज्जति जाव सनसिद्धति" गौतम! सव्यद्रव्य पूर्वात सामi Gurt आय
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |