Page Text
________________
भगवतीसूत्रे निर्मिनाकालस्य, मनःपुदलपरिवर्तनिवेतनाकालस्य, बचापुद्गलपरिसर्त निर्वर्तना कालस्य, आनपाणपुद्गलपरिवनिर्वतनाकालस्य च मध्ये कतरे के तथाविधनिर्वतनाकाला कनरेभ्यो निवर्तनाकालेभ्यः केभ्यो यावत्-रतोफा का, बहुका वा, तुल्या बा, विशेषाधिका वा भवन्ति ? भगवानाह-गोयगा ! सवयोवे कम्मगपोग्गल परियनिव्वत्तणाकाले' हे गौतम ! सर्वस्तोका-सर्वेभ्योऽल्पः, कार्मणः पुद्गलपरिवर्तनासालो भवति, कार्मणपुद्गलानां सूक्ष्मत्वात् बहुतमपरमाणुनिप्पन्नत्वा च बहूनां तेषां सकृदपि ग्रहणं भवति, सर्वेषु च नैरयिकादिषु वर्तमानस्य जीवस्य अनुसमयं तेषां गृह्यमाणत्वात् स्वल्पकालेनापि सकलतत्पुद्गलग्रहणं भवतीति भावः। मनापुद्गलपरिवर्त निर्वर्तनाकाल के, वचापुद्गलपरिवर्तनिवर्तनाकाल के,
और मानप्रागपुद्गलपरिवर्त निर्वर्तनाकाल के बीच में कौन निर्वर्तनाकाल किन निर्वर्तनाकालों से स्तोक हैं ? कौन निर्वर्तनाकाल किन निर्वतनाकाल से बहुत हैं ? कौन निर्धर्तनाकाल किन निर्वतनाकालों के बराबर हैं ? और कौन नितनाकाल किन निर्वर्तनाकाल से विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रलु कहते हैं-'गोयमा' हे-गौतम ! सम्बयोवे कम्मगपोग्गलपरियदृनिबत्तणाकाले' सषों से कम-अल्प-कार्मणपुद्गलपरिवर्त का निवर्तनाकाल है क्यों कि कार्मण पुद्गल सूक्ष्म होते हैं और ये बहुनमपरमाणुओं से निष्पन्न होते हैं, इस कारण एकवार में बहुतपुद्गलों का ग्रहण हो जाता है। नात्पर्य कहने का यह है कि समस्त नैयिक आदि पर्यायों में वर्तमान जीव के द्वारा प्रत्येक समय में बहुत कार्मण पुद्गलों નિર્વતનાકળ, મન પુલપરિવર્ત નિર્વતનાકાળ, વચનપુલ પરિવનિર્વતનાકાળ અને આનપ્રાણ પુદ્ગલ પરિવર્તનિર્તનાકાળ, આ સાતે નિર્વતના કાળમાંથી નિવરતનાકાળ બધાં નિર્વસ્તનાકાળ કરતાં ન્યૂનપ્રમાણ છે? કયો નિર્વતનાકાળ કયા નિર્વર્તન કાળથી અધિક પ્રમાણ છે? કયો નિર્વતનાકાળ ક્યા કયા નિર્વતને કાળોની બરાબર છે? અને ક નિર્તના કાળ કયા નિર્વર્તના કાળ કરતાં વિશેષાધિક છે?
भई वीर प्रभुने। उत्तर-“ गोयमा ! गौतम! " सव्वत्थोवे कम्मगपोग्गलपरियट्टनिव्वत्तणाकाले " अभए पुगपरिवतन नितिन मां નિર્વતના કાળ કરતાં અલ્પપ્રમાણ છે. કારણ કે કાશ્મણપુદ્ગલ સૂક્ષમ હોય છે, અને તેઓ બહુતમ પરમાણુઓ વડે નિષ્પન્ન થાય છે, તે કારણે તે બધાં પગનું એક વારમાં પણ ગ્રહણું થઈ જાય છે. આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે નારકાદિ સમસ્ત પર્યમાં વર્તમાન જીવદ્વારા પ્રત્યેક સમયે કાર્મણ
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |