Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टी०श० ९ उ०३२ सू०१० भवान्तरप्रवेशनकनिरूपणम् २१५ विकल्पः, ततः प्रथमायामेकस्मिन्नेव तृतीयस्यासंख्यातपदे एवस्थिते द्वितीयस्यां क्रमेण द्वयादिभावेन दशमवारे संख्यातपदं भवति, एवमेते पूर्वेण सहैकादश, ततो द्वितीयस्यां तृतीयस्यां च संख्यातपदे एवस्थिते, प्रथमायां तथैव द्वयादिभावेन दशमचारे संख्यातपदं भवति, एवमेते दश । एवं चैते सर्वेऽपि एकत्र संमेलने त्रिकसंयोगे एकविंशतिर्विकल्पा भवन्ति, तैश्च पञ्च त्रिंशतः सप्तपदत्रिकसंयोगानां गुणने पञ्चत्रिंशदधिकसप्तशत अङ्गाभवन्तीति ७३५ । ।
तदेव स्पष्टी क्रियते-त्रिकसंयोगे एकविंशतिर्विकल्पा भवन्ति, तथाहि-एकः एकः संख्याताः १, एकः द्वौ संख्याताः २, एकः त्रयः संख्याताः ३, एकश्चत्वारः संख्यात " यह प्रथम विकल्प है। इसमें प्रथम पृथिवी में एक ही और तृतीय पृथिवी में स ख्यात पद ही स्थापित करके द्वितीय पृथिवीमें क्रम से दो लेकर दस तककी संख्या का और संख्यात पद का योग करनेसे पूर्वके विकल्प के साथ मिल कर ११ विकल्प होते हैं-इसके बाद दूसरी और तीसरी पृथिवी से संख्यात पद और प्रथम पृथिवीमें दो २ संख्या से लेकर संख्यात पद तक संचार करने पर दस विकल्प होते हैं दोनों विकल्पों का योग करने से त्रिक संयोग में २१ विकल्प हो जाते हैं।
इस प्रकार से ये २१ विकल्प हैं । इन २१ विकल्पों के साथ नरक पृथिवीयों के त्रिक संयोगी ३५ भंगों के साथ गुणा करने पर ७३५ त्रिक संयोगी भंग हो जाते है । इस पूर्वोक्त कोष्ठक से यह स्पष्ट हो जाता है कि त्रिकसंयोग में एकवीस (२१) विकल्प हुए हैं। १ एक एक પ્રથમ ત્રિકોણ છે તેમાં “એક, એક અને સ થાત” પહેલે વિકલ્પ છે. તેમાં પ્રથમ પૃથ્વીમાં એક જ અને ત્રીજી પૃથ્વીમાં સંખ્યાત પદને જ કાયમ રાખીને બીજી પૃથ્વીમાં અનુક્રમે ૨ થી ૧૦ પર્ય તની સંખ્યાને અને સંખ્યાત પદને યોગ કરવાથી પહેલા વિકલ્પ સાથે ગણતા કુલ ૧૧ વિકલ્પ થાય છે. ત્યારબાદ બીજી અને ત્રીજી પૃથ્વીમાં સંખ્યાત પદ અને પ્રથમ પૃથ્વીમાં બેથી લઈને સ ખ્યાત પદ પર્યન્તના પદને સંચાર કરવાથી ૧૦ વિકલ્પ બને છે ઉપર્યુક્ત અને પ્રકારના વિકપને સરવાળો કરવાથી કુલ ૨૧ એકવીસ વિક૯પ થાય છે
આ પ્રમાણે તે ૨૧ વિકલપિ બને છે આ ૨૧ વિકલ્પની સાથે નરક પૃથ્વીઓના વિકમ ચેગી ૩૫ ભંગને ગુણાકાર કરવાથી કુલ ૭૩૫ ત્રિકસંયોગી ભંગ થાય છે આ પૂર્વોક્ત કોષ્ટક (કઠા) થી એ સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે સંખ્યાત નારકના વિકાસગમાં ૨૧ વિકલ્પ થાય છે. તે વિકલ્પ આ પ્રમાણે
| SR No. | 009318 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 692 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 40 MB |